Vassili Lanovoi: Diễn viên Nga - Xô Viết với sức sáng tạo dài lâu

(TGĐA) - Vassili Lanovoi là một trong số những diễn viên Nga - Xô Viết đến với khán giả Việt Nam sớm nhất. Đó là khi ông thủ vai trong các bộ phim Paven coorsaghi, Cánh buồm đỏ thắm, Những sỹ quan và muộn hơn một chút trong phim Anna Kareninna

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Vasili Shukshin và Lidiya Fedoseyeva: Xứng đôi vừa lứa
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Những đạo diễn nữ xuất sắc của điện ảnh Nga- Xô Viết
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Người Nga xem phim để trốn khủng hoảng
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau 'Loveless' của điện ảnh Nga chiến thắng tại Liên hoan phim London
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Điện ảnh Nga có thể tồn tại nếu thiếu tài trợ của Nhà nước không?

Tên tuổi của nam diễn viên này tựa như càng nổi hơn khi ông thành hôn với Tachiana Samoilova - nữ diễn viên huyền thoại trong phim Khi đàn sếu bay. Và bà vợ cuối của ông cũng với một nữ diễn viên tài danh khác của Điện ảnh Nga - Xô VIết những thập niên 1970 và 1980 là Irina Krupchenko.

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau
Nghệ sỹ nhân dân Liên Xô và Liên Bang Nga Vassili Lanovoi

Vassili Lanovoi hồi nhớ: Thời thơ ấu, tôi luôn được hưởng niềm vui tiếp xúc với thiên nhiên, sống cuộc đời thôn dã. Tôi không bao giờ quên có một lần tôi cố gắng lái một chiếc xe chở phân gio ra đồng. Chiếc xe lao dốc kéo tôi băng băng qua các bụi gai góc, các rãnh nước, những khúc đường mấp mô, gồ ghề. Nhưng tôi là một chú bé bướng bỉnh, quyết không buông tay khỏi cái càng xe, cho tận đến khi chiếc xe phải dừng lại. Khi cuộc chiến tranh Vệ Quốc nổ ra Vassili Lanovoi mới lên bảy. Ông sống ở làng với ông bà nội, còn cha mẹ ông thì làm tại một xưởng hóa chất. Vì công việc nặng nề, vì chất độc ngấm dần vào cơ thể, cuối cuộc chiến, cả hai tuy không tham gia trận mạc, đều trở thành những phế binh.

Cậu thiếu niên Vassili Lanovoi tìm lên Moskva. Cậu và bạn vào nhà hát xem một vở kịch. Vở diễn kết thúc, cả hai tìm lên cánh gà xin ghi tên vào nhóm kịch. Không ngờ cả hai đều được chấp nhận. Vở đầu tiên Vassili Lanovoi nhận vai, đến tận bây giờ ông không quên có tên là Những đứa trẻ thân thương của tôi. Rồi ông theo học Trường sân khấu Sukin, tốt nghiệp gia nhập Nhà hát kịch Vakhtangov, như đoạn đường đời đầu tiên dành cho nghệ thuật của nhiều diễn viên nổi tiếng sau này.

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau
Vassili Lanovoi thời trẻ

Với điện ảnh, Vassili Lanovoi đặt bước chân thể nghiệm đầu tiên trong phim Paven coorsaghin - tác phẩm chuyển thể theo cuốn tiểu thuyết Thép đã tôi thế đấy của nhà văn Nicolai Ostrovsky. Đây cũng là phim đầu tay của cặp đạo diễn trẻ Aleksandr Alov và Vladimir Naumov quay tại xưởng phim Kiev. Phim nhận được giải thưởng tại Liên hoan phim Quốc Tế Moskva năm 1957 và Liên hoan phim toàn Liên bang Nga năm 1958. Thành công của phim như đã khẳng định thế mạnh của Vassili Lanovoi trong cả hai lĩnh vực sân khấu và phim ảnh với thể tài về chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Cùng với những vai diễn để lại nhiều ấn tượng cho người xem trên sân khấu, trên màn ảnh Vassili Lanovoi cũng bắt đầu gặt hái những vinh quang của mình.

Năm 1961, đạo diễn chuyên làm phim thần thoại Alesandr Ptusco mời ông vào vai thuyền trưởng Atur Grei, hiện lên trong mơ ước của cô gái giàu mơ mộng Axon trong phim Cánh buồm đỏ thắm dựng theo truyện dài của nhà văn Nga Aleksandr Grin. Với phim này Vassili Lanovoi được đọ tài với một người đẹp màn ảnh, sau này rất nổi tiếng là Anastasyia Vertinskaya. Tiếp tới Vassili Lanovoi xuất hiện trong bộ phim Những sỹ quan, Chiến tranh và Hòa bình, Mười bảy khoảnh khắc mùa xuân, Anna Karenina

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau
Với Tachiana Samoilova trong phim Anna Katerina

Nếu trên sân khấu và màn ảnh, Vassili Lanovoigặp nhiều may mắn và thuận lợi thì trong cuộc đời riêng ông gặp khá nhiều rủi ro, thử thách...

Khi theo học tại trường sân khấu Vakhtangov, chàng sinh viên Vassili Lanovoi đem lòng thương yêu cô sinh viên cùng khóa Tachiana Samoilova lúc bấy giờ còn chưa có tiếng tăm gì. Họ thành hôn. Tachiana Samoilova mang thai, nhưng vì lo lắng cho con đường sự nghiệp nên giấu chồng phá thai. Việc này dẫn tới những rạn nứt đầu tiên giữa hai người. Tachiana Samoilova nhận vai nữ chính trong bộ phim Người Mễ tây cơ. Cả phim và vai diễn cũng không gây được tiếng vang gì nhiều. Sau đó, vào năm 1957 đạo diễn Mikhail Kalatazov mời nữ diễn viên tham gia vai nữ Veronhica trong phim Đàn sếu bay. Phim quay theo một vở kịch không có gì là xuất sắc nên mọi người cũng không trông đợi gì ở phim. Thậm chí, khi Đàn sếu bay xuất hiện trên màn ảnh Nga đã gặp những lời phê phán từ phía báo chí. Bất ngờ, Đàn sếu bay tham gia Liên Hoan phim Cannes và nhận Giải thưởng Cành Cọ Vàng (1958). Tachiana Samoilova bỗng nổi lên như một minh tinh của màn bạc thế giới, sánh ngang với những tên tuổi như Lolobrijda, Sophia Loren… Nữ diễn viên theo phim chu du khắp thế giới, gặp gỡ những nhân vật tiếng tăm. Và đúng vào những ngày vàng đó Vasiili Lanovoi và Tachiana Samoilova – không biết do ai châm ngòi - đã chấm dứt cuộc hôn nhân kéo dài từ năm 1954.

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau
Vassili Lanovoi trên sân khấu kịch

Ba năm sau, vào năm 1961, Vassili Lanovoi kết hôn với nữ diễn viên Tamara Zyablova. Vassili Lanovoi hy vọng cháy bỏng họ có với nhau một đứa con, nhưng khi người vợ lần thứ 2 này đang mang bầu thì bà bị tử vong trong một tai nạn ô tô.

Có một nữ diễn viên trẻ, kém Vassili Lanovoi tới 14 tuổi, Irina Krupchenko - đã sớm thành danh trong 2 bộ phim chuyển thể theo các tác phẩm kinh điển của văn học Nga – Một ổ quý tộcÔng cậu Vanhia của một đạo diễn cũng mới vào nghề là Mikhankov Kontsalovsky – tựa như từ lâu đã cảm phục tài năng đàn anh Vassili Lanovoi và chia sẻ cảm thông với những điều không may trong cuộc đời riêng của ông nên đã tự tìm tới chia sẻ hạnh phúc với ông. Hai người kết hôn với nhau vào năm 1972, sinh cho nhau được 2 người con trai. Và từ đó song hành thành danh trên cả màn ảnh lẫn sân khấu.

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau
Với bà vợ - nữ diễn viên Irina Krupchenko

Cuộc hôn nhân này kéo dài cho đến tận hôm nay. Ấy vậy nhưng bất hạnh vẫn tìm tới với họ. Năm 1972, khi Vassili Lanovoi 79 tuổi còn vợ ông nữ diễn viên Irina Krupchenko ở tuổi 65, thì cậu con trai thứ Serghei Lanovoi tử nạn trong một vụ đụng xe tại Saint Peterburg.

Trong tiểu sử của Vassili Lanovoi, có một sự kiện không thể không nói tới. Vào năm 1967, tức là sau khi Vassili Lanovoi và Tachiana Samoilova chia tay nhau gần 10, tại Hãng Mosphim, đạo diễn Aleksandr Zarkhi nảy ý tưởng đưa tác phẩm Anna Katerina của văn hào Lev Tolstoi lên màn ảnh. Vai Anna Katerina ông dành cho Tachiana Samoilova, còn vai công tước Vronsky phong lưu, mã thượng đạo diễn thấy không ai khác có thể đảm đương nổi ngoài… Vassili Lanovoi. Đã có nhiều ý kiến phản đối vì Tachiana Samoilova đã tự đóng dấu là một cô gái Xô Viết hiện đại trong phim Đàn sếu bay, khó mà hóa thân thành một người đàn bà thượng lưu như Anna Katerina; còn phản đối vì chàng Vronsky đầy sức quyến rũ nàng Anna Katerina -Tachiana Samoilova kia lại chính là... Vassili Lanovoi. Liệu cặp đôi này có vượt lên trên những ám ảnh nặng nề cũ của một cuộc hôn nhân tan vỡ để thể hiện trọn vai không?

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau

Dẫu gì, Anna Katerina cũng đã có cuộc sống màn ảnh. Còn khen, chê bao giờ cũng là chuyện muôn thuở của mọi người…

vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Vasili Shukshin và Lidiya Fedoseyeva: Xứng đôi vừa lứa
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Những đạo diễn nữ xuất sắc của điện ảnh Nga- Xô Viết
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Người Nga xem phim để trốn khủng hoảng
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau 'Loveless' của điện ảnh Nga chiến thắng tại Liên hoan phim London
vassili lanovoi dien vien nga xo viet voi suc sang tao dai lau Điện ảnh Nga có thể tồn tại nếu thiếu tài trợ của Nhà nước không?

Tô Hoàng

Theo báo Nga