Steve McQueen: 'Tôi tôn trọng mọi người bất kể họ nghĩ tôi là ai'

(TGĐA) - Với bộ phim kinh dị mới Widows, Steve McQueen - nhà làm phim từng đoạt giải Oscar bộc bạch về sự thật và sự nghiệp của mình. Widows là một bộ phim hình sự lấy bối cảnh Chicago, kể về bốn người vợ âm mưu thực hiện một phi vụ trộm cắp tài sản sau khi chồng họ chết. Tác phẩm chuyển tải những bức thông điệp đanh thép về nỗi buồn, chính trị, giới tính, chủng tộc và nhiều hơn nữa. Là một nhà làm phim nghiêm túc, có những ý tưởng mạnh mẽ và đam mê công việc, Steve McQueen luôn muốn giao tiếp với khán giả của mình, chú ý đến tiềm năng của nghệ thuật.

steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai 'Glass' – Những điều có thể bạn chưa biết
steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai Netflix cảnh báo nguy hiểm khi khán giả bắt chước giống phim kinh dị ‘Bird box’

Tại sao anh lại chọn để kể câu chuyện này?

Khi 13 tuổi, tôi đã xem chương trình truyền hình này, Widows, và tôi đã đồng cảm với những người phụ nữ này. Tôi là một đứa trẻ da màu ở London và đây là những phụ nữ được coi là không có khả năng. Họ bị phán xét bởi vẻ ngoài của họ. Tôi bị đánh giá bởi ngoại hình của mình, nhưng theo một cách hoàn toàn khác. Điều đó xảy ra với tôi trong 35 năm.

Thật tuyệt vời khi thấy Viola Davis trong vai nữ chính quyến rũ.

Nếu chúng ta nghĩ Katharine Hepburn, Joan Crawford, hay Greta Garbo như những biểu tượng đáng kinh ngạc của điện ảnh thì tôi nghĩ Viola cũng vậy. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về việc tìm diễn viên cho Widows; Tôi vốn không có diễn viên “ruột” là người da trắng, gốc Tây Ban Nha hoặc da màu. Tôi chỉ nói chuyện với một vài người và Viola là người tôi muốn hợp tác trong dự án này.

steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai
Steve McQueen

Tại sao anh chuyển câu chuyện từ London đến Chicago?

Tôi muốn đặt nó ở một thành phố hiện đại, có nhiều tòa nhà cao tầng đồ sộ, và đó là Chicago. Tội ác không bao giờ ở xa chúng ta. Trong vòng 15 phút, bạn có thể chuyển từ giàu thành nghèo.

Việc đồng sáng tác với Gillian Flynn thế nào?

Gillian là một nghệ sĩ tuyệt vời và tôi muốn hợp tác với cô ấy. Mọi chuyện thật dễ dàng từ ngày đầu tiên. Tất cả phải quay về với phụ nữ. Nếu nghi ngờ, hãy quay về với phụ nữ. Đó là những gì bộ phim muốn nói tới. Rộng hơn, nó bao gồm cả khía cạnh chủng tộc, tham nhũng trong chính trị, tôn giáo - tất cả các loại quyền lực và các thiết chế chính trị.

Bộ phim rất ấn tượng bởi những mô tả về sự thân mật, và cách mọi người sử dụng nó để đối phó với nỗi đau.

Vâng, nỗi buồn và thân mật, cái chết và sự sống. Tôi nhớ được một người bạn kể cho nghe câu chuyện về người phụ nữ có chồng đã chết và cô ấy hỏi người bạn của mình: Chị nhớ gì? – Người phụ nữ trả lời: Tôi phải nói rằng, điều tôi thực sự nhớ về anh ấy những lúc chúng tôi làm tình với nhau.

Có phải anh đã có những hướng dẫn cụ thể cho từng nữ diễn viên?

Mỗi người là một cá thể riêng. Một số người nói với tôi, đừng hi vọng mời được Michelle Rodriguez, cô ấy rất khó, nhưng tôi muốn gặp cô ấy để xem mọi việc thế nào. Thật ra, lúc đầu cô ấy từ chối nhưng sau khi gặp nhau, chúng tôi giống như một đội cùng tiến vào ngôi nhà đang bốc cháy. Đừng bao giờ quyết định theo những gì mọi người nói, nhất là chỉ căn cứ vào vẻ ngoài, hãy tự mình tìm ra câu trả lời và kết luận cho chính mình.

Có một cảnh nổi bật trong Widows, khi nhân vật chính trị gia Colin Farrell nói thẳng về những điều phân biệt chủng tộc trước mặt người lái xe da đen của mình.

Đây là chi tiết có thật mà tôi muốn phản ánh trong phim. Chuyện này xảy ra thường xuyên, mọi thời điểm. Hôm trước, trên đường ra sân bay, tôi có nói chuyện với tài xế của tôi và anh ấy cũng nói thỉnh thoảng phải giả vờ như câm điếc.

Cynthia Erivo rất phù hợp với vai diễn trong phim.

Tôi thích làm việc với cô ấy. Giám đốc casting thuyết phục tôi và tôi đã đến gặp cô ấy tại sân khấu Broadway, nơi Erivo đang diễn vở The Color Purple. Và tôi nghĩ cô ấy thật tuyệt vời, thật tự nhiên. Cô ấy đã giành giải Tony, Grammy và Emmy rồi. Hi vọng giờ là thời điểm cô ấy nhận được một giải Oscar.

Anh cũng đã thực hiện một video cho Kanye. Anh ấy thế nào?

Kanye rất tuyệt vời. Tuy nhiên giống như tất cả chúng ta, anh ấy cũng còn thiếu sót. Anh ấy là người đàn ông giàu đam mê; có ý tưởng, và có khả năng bước qua các giới hạn. Kanye luôn cố gắng không giới hạn bản thân và điều đó đôi khi khiến anh ấy gặp rắc rối, nhưng anh ấy cực kỳ tài năng và biết cách làm nên những chuyện lớn.

Anh có đam mê gì ngoài công việc?

Gia đình tôi và văn học. Tôi đã đọc tiểu sử về Miles Davis 3 lần. Ông ấy luôn luôn thể nghiệm, chấp nhận rủi ro và tôi nghĩ rằng đó là cách duy nhất để người ta có thể thực sự phát triển. Nói như Samuel Beckett thì: Hãy cứ chấp nhận thất bại thêm một lần nữa. Thất bại mới là tốt!

steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai
Poster phim Widows

Với tư cách là người kể chuyện, anh đặt ra mục tiêu gì với bản thân mình?

Sự thật, toàn bộ sự thật, và không có gì ngoài sự thật. Vì vậy, có Chúa chứng giám, hãy luôn là như thế. Dù sự thật có thể xấu, có thể đẹp, có thể là hư hỏng, hoặc có thể là tất cả những điều đó nhưng chúng ta không thể nói dối; mọi việc phải được là chính nó, như vốn có, trần trụi và không tô màu. Tôi mong đợi điều đó ở bản thân mình, chắc chắn là như vậy. Tất cả chúng ta rồi cũng sẽ chết vì vậy hãy làm cho mọi việc trở nên đơn giản. (Cười) Trước đây, tôi đã không nghĩ như vậy nhưng giờ tôi đã nhận ra điều đó. Tôi nghĩ có thể tuổi tác sẽ đưa bạn đến với suy nghĩ này, khiến bạn đặt câu hỏi về sự tồn tại của bản thân. Khi bạn nhận ra rằng, sự tự do khiến bạn có thể bay, lúc đó, bạn sẽ không cần phải gìn giữ bất cứ điều gì. Giống như việc bạn thấy mình từng làm những chuyện đáng xấu hổ, nhưng hãy nghĩ tình huống này có lẽ cũng đã xảy ra với 500 triệu người khác. Có ai làm sao đâu.

Phải chăng triết lý đó đã giúp cho anh dễ dàng thử nghiệm hay trở nên phiêu lưu hơn trong công việc làm phim của mình?

Vâng, bởi vì đối với tôi, đó đơn thuần chỉ là những câu chuyện. Ý tôi là, ngay ngày mai tôi có thể làm một vở nhạc kịch dưới nước, đó không phải là vấn đề nếu như câu chuyện đó tuyệt vời và nó chạm vào tôi theo một cách nào đó. Mọi người bất ngờ về Widows, gọi đó là bước nhảy vọt về mặt nghệ thuật nhưng tôi không biết. Nếu bạn xem tác phẩm gốc, bạn thậm chí sẽ không nhận ra bất cứ điều gì trong bộ phim. Và tôi nắm lấy điều đó. Xét cho cùng, tôi chỉ thích phim ảnh. Tôi thích kể chuyện, tôi yêu các diễn viên, tôi yêu nghệ thuật điện ảnh. Tôi thích được ở cùng với ekip của tôi và không có giới hạn, ràng buộc với bất cứ điều gì, chỉ nói về những gì xảy ra trên màn hình.

Không quá lời khi nói rằng, với danh tiếng của mình, anh thực sự có thể tạo ra một vở nhạc kịch dưới nước và tất cả chúng tôi sẽ đi xem?

Vâng, đối với tôi, mỗi lần làm việc phải tạo ra điều gì đó mới mẻ. Nhất định phải như thế. Và tôi tôn trọng mọi người bất kể họ nghĩ tôi là ai. Nếu bạn xem phim của tôi, có thể bạn sẽ có cảm giác đang xem bộ phim đầu tiên của tôi. Tôi không dùng tên tuổi để đổi lấy sự công nhận vì tôi muốn tôn trọng khán giả.

Gần đây, anh có nói rằng đôi khi khán giả không biết họ muốn gì, và vì vậy anh phải dẫn dắt họ. Làm thế nào để anh biết cách làm điều đó?

Lòng tin. Tôi nghĩ từ những phút đầu tiên của một bộ phim, khán giả đã muốn có được sự thoải mái. Bạn muốn biết bạn đang ở đâu, bạn tin tưởng vào bàn tay đang dẫn dắt bạn. Đó chính là lòng tin và tôi nghĩ rằng, nó được thiết lập trong 20 phút đầu tiên của một bộ phim chứ không phải danh tiếng của cá nhân đạo diễn. Khi bạn xem phim, xem nội dung, và tại một thời điểm nhất định, bạn tin tưởng người làm phim, bất kể anh ấy hoặc cô ấy là ai. Đổi lại, về cơ bản, tôi nghĩ rằng nhà làm phim phải khuyến khích và cổ vũ cho sự nhanh nhạy của khán giả để có được sự tin tưởng đó.

steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai
Tôi tôn trọng mọi người bất kể họ nghĩ tôi là ai

Cụ thể hơn, ý anh là gì?

Tôi cho rằng khi mọi người được cổ vũ vì sự chú ý, họ cảm thấy mình uyên bác hơn khi xem phim. Họ được thách thức và họ được cổ vũ cho điều đó. Đây chính là lý thuyết mà tôi có, không biết liệu nó có đúng hay không. Nhưng thực sự mà nói, dù người xem không tán thưởng phim của tôi, tôi vẫn nghĩ đến khán giả vì đó cũng là dịp để tôi biết mình là ai? Tôi không ở đây để làm hài lòng tất cả mọi người. Tôi ở đây để làm điều tốt nhất có thể, vì vậy hy vọng họ cũng tôn trọng những gì tôi làm. Tôi không bỏ rơi khán giả - hơn thế phim ảnh là thứ mà tôi đang theo đuổi. Chỉ hi vọng khán giả sẽ luôn muốn đồng hành cùng tôi.

Trong lúc đang làm phim, anh có phải là người luôn biết chính xác mình làm gì?

Có một lần, người bạn của tôi, David Hammond, nói với tôi rằng tôi không phải là người chỉ huy. Tôi nghĩ rằng, khi ở trên phim trường thì tôi cũng vẫn không phải là người chỉ huy. Hồi nhỏ, tôi đã sở hữu chiếc máy quay Super 8 – thiết bị này rất đắt đỏ. Mỗi lần tôi quay một cái gì đó, coi như đã tiêu tốn 50 xu – Đó là tất cả những gì tôi biết rõ khi làm phim (cười).

Cho nên anh phải biết chính xác những gì muốn quay trước khi bấm máy?

Tôi sẽ chỉnh sửa trong đầu của mình! Nhưng có những ngày, tôi ở trên trường quay mà không biết cảnh tiếp theo nên quay gì? Tôi thậm chí không có danh sách cảnh quay. Tôi thích như thế. Tôi thích được ở trong thời điểm ngẫu hứng như thế. Thỉnh thoảng, khi bạn lên kế hoạch cho quá nhiều thứ, có thể mọi việc sẽ không đâu vào đâu vì phải cố gắng đúng như kế hoạch thậm chí cả trong tình huống không phù hợp. Làm phim không phải như thế, mọi thứ cần phải đúng, chứ không phải phù hợp. Khi tôi ở trong khoảnh khắc ngẫu hứng, tôi có thể cảm nhận được như thế nào là đúng.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Thời báo New York, tác giả đã viết rằng nếu có một từ để mô tả về anh, thì đó sẽ là “tỷ mẩn”. Điều đó đúng không?

Đó là một câu hỏi hay - nhưng với một người da màu như tôi, một số người sẽ nghĩ rằng sự tỷ mẩn đó là một vấn đề khó khăn. Tỷ mẩn đối với tôi là một thuật ngữ mang hàm ý tiêu cực. Người cầu toàn ư - Không! (Cười) Đối với một số người, họ sẽ gọi đó là người cầu toàn, và đối với những người khác, tỷ mẩn đồng nghĩa với khó khăn. Vì vậy, bạn biết đấy, tùy thuộc vào chuyện bạn là ai và bạn đang nhìn vào ai, những từ đó sẽ được sử dụng theo những cách khác nhau.

Tóm lại, anh có phải là người cầu toàn?

Không, thực ra, tôi không phải là người cầu toàn. Tôi nghĩ rằng con người rất lộn xộn và vô tổ chức. Tôi luôn yêu cầu sự hoàn hảo từ mỗi bộ phận khác nhau, có thể là đội phục vụ, có thể là tổ thợ điện… bởi vì đó là bộ phim của chúng ta cơ mà! Tôi có thể là thuyền trưởng của tàu nhưng đó là bộ phim của tất cả chúng ta. Và khi một diễn viên bước vào môi trường như vậy, họ cảm thấy họ có thể thăng hoa, có thể làm bất cứ điều gì. Họ có thể quăng mình vào thử thách, họ có thể thử nghiệm sự mới mẻ vì họ ở trong một môi trường hoàn toàn an toàn. Họ có quyền tự do phạm sai lầm.

Rõ ràng sau thành công của 12 Years a Slave, anh cảm thấy mình được phép mở rộng chủ đề này và mắc thêm một sai lầm nữa. Anh nói thế là ý gì?

Khi 12 Years ra mắt, tôi nhớ có người nói với tôi, “đây là bộ phim bất khả thi của anh.” Lúc đó, Hollywood đã mặc định rằng những bộ phim có nhân vật chính là người da màu sẽ không bao giờ kiếm ra tiền. Và quy tắc đó đã bị phá vỡ bởi bộ phim này. 12 Years kiếm được 200 triệu USD. Và hiệu ứng trực tiếp của điều đó là Selma đã được thực hiện. Hiệu ứng tiếp theo, Moonlight đã được thực hiện. Kế đến, Black Panther đã được làm.

steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai
Steve McQueen (trái) trên trường quay 12 years Slave

Bởi vì Hollywood đã nhận ra rằng những bộ phim này có thể bán được vé?

Chính xác. Và đó là cách làm việc của Hollywood. Vì vậy, để trả lời câu hỏi này, tôi nghĩ rằng tùy thuộc vào vẻ ngoài của bạn trông thế nào và cách mọi người nhìn nhận về bạn, điều đó quyết định bạn có thể phạm phải bao nhiêu sai lầm. Một số người, không giống như tôi, có thể mắc nhiều lỗi, rất nhiều trước khi họ thành công.

Nếu như chỉ còn một cơ hội mắc sai lầm, liệu anh có ý thức hơn hay cẩn thận hơn với những gì mình đang làm?

Tôi không muốn mắc sai lầm. Một bộ phim về chế độ nô lệ, một bộ phim về bốn người phụ nữ thực hiện hành vi trộm cắp vốn không phải là những lựa chọn phổ biến. Tôi chỉ cảm thấy rằng mọi người muốn xem các chủ đề này, xem các nhân vật này và chính họ đã làm cho họ nổi tiếng. Nếu không có họ, tôi sẽ không thể làm được những gì mà tôi đang làm.

steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai Bộ phim ‘Widows’ của Steve McQueen sẽ ra mắt tại Liên hoan Phim London 2018
steve mcqueen toi ton trong moi nguoi bat ke ho nghi toi la ai Những bộ phim có thể vụt sáng trong năm 2018

Thiên Thanh