Ridley Scott: Chạy đua không bao giờ dễ chịu

(TGĐA) - Gần như dành cả sự nghiệp để theo đuổi dòng phim khoa học viễn tưởng, Ridley Scott chính là bậc thầy của thể loại này. Từ tác phẩm đầu tiên thành công về mặt thương mại, Alien (1979), nhà làm phim người Anh tiếp tục ghi dấu ấn với Blade Runner (1982) trước khi giành giải Oscar với siêu phẩm khiêm tốn về tài chính nhưng lại bội doanh thu là Gladiator (2000). Năm 2015, bộ phim The Martian của ông cũng về đề tài chinh phục không gian. 

ridley scott chay dua khong bao gio de chiu ‘All the Money in the World’ vẫn phải dời ngày ra rạp
ridley scott chay dua khong bao gio de chiu Ridley Scott: Không lặp lại chính mình

Phim mới nhất của Scott ra mắt cuối năm 2017 lấy bối cảnh ở Rome thập niên 1970, All the Money in the World. Với những đóng góp nổi bật của mình cho lĩnh vực nghệ thuật, Ridley Scott đã được phong tước hiệu Hiệp sỹ. Điều đó có nghĩa là tên ông được gắn với chữ “Sir” ở phía trước. Nhưng có một sự thật thú vị mà Quý ông, Ngài Scott tiết lộ ông từng là người học dốt nhất lớp…

Ông Scott, ông có phải là người có ý thức cạnh tranh không?

Tôi rất cạnh tranh! Tôi nghĩ rằng lần đầu tiên tôi nhận ra điều đó ở trường, nơi tôi vật lộn trong lớp học mỗi ngày. Tôi không phải ngu dốt gì, nhưng học hành thì rất tệ! Tôi luôn đội sổ ở trường trung học trong 5 năm! Tôi xếp thứ 29 trong số 29 học sinh trong lớp và không bao giờ khả năng thoát khỏi vị trí đó. Nếu muốn tìm một lí do nhỏ để biện hộ thì có lẽ tôi hơi bối rối chống chế kiểu: "Con không thể tập trung vào những gì các thầy cô nói trong lớp, thật là chán!" (Cười)

ridley scott chay dua khong bao gio de chiu
Ridley Scott chính là bậc thầy của dòng phim khoa học viễn tưởng

Vậy ông đã làm gì?

Vâng, tôi đã đi và làm những gì mà tôi giỏi. Đó là nghệ thuật. Vì vậy, khi có được cơ hội đầu tiên, tôi đã đi học nghệ thuật và đó là nơi tôi cất cánh. Trường nghệ thuật thực sự là “lãnh địa” của tôi khi tôi tự tin khẳng định mình giỏi về nghệ thuật. Mọi việc đã đi xa hơn và nhanh hơn tôi tưởng tượng. Tôi cảm thấy rất thích thú sau khi ghi danh vào học ở West Hartlepool College of Art, và tiếp đến tôi học ở khắp mọi nơi: Đại học Hoàng gia ở Luân Đôn, The Slade… Nói chung, đủ mọi nơi. Cuối cùng tôi nghĩ mình nên đến đích vì ít nhất đã có thể kết thúc một công việc yêu thích. Tôi đã dừng chân ở Royal College và đó là sự khởi đầu của cách mạng, được coi là bàn đạp cho tôi.

Mẹ tôi cũng như vậy. Bà ấy đáng lẽ phải là một nữ doanh nhân nhưng sau cùng đã trở thành người nội trợ và nuôi dạy ba đứa con trai gồm: Tony Scott, cũng là một đạo diễn phim, và anh trai tôi, Frank, là một thuyền trưởng có con tàu riêng vào lúc 30 tuổi. Anh ấy đã đi trước thời đại khoảng 20 năm! Thông thường, thay vì mòn mỏi đợi chờ không biết đến bao giờ, ông đã đi tới Singapore và Thượng Hải vào năm 30 tuổi… Có thể nói, mẹ tôi đã làm rất tốt mọi việc với 3 đứa con. Bà ấy đã làm điều đúng đắn

ridley scott chay dua khong bao gio de chiu
RidleyScott (phải) - Đôi khi làm phim không phải cho mình

Tinh thần đó thay đổi như thế nào khi ông bắt đầu làm việc ở Hollywood và làm phim?

Trong cuộc đời, tôi chưa bao giờ có một ngày làm việc theo đúng nghĩa. Tức là thức giấc, và hăng hái tinh thần cho một ngày làm việc! Thường mỗi sáng tôi thức dậy và nói "Ôi trời, ước gì chuyển sang một ngày khác!"

Chắc chắn đã có một số thách thức?

Vâng, với tác phẩm trước đây của tôi, như Blade Runner chẳng hạn, thì đó là một trải nghiệm xấu với tôi.

Như thế nào thưa ông?

Đó là lần đầu tiên tôi ở Hollywood và tôi không phải là kẻ ngốc! Tôi không phải là đứa trẻ, bởi lúc đó tôi 42, 43 tuổi rồi và đã là một doanh nhân khá thành công. Tôi đã có quá nhiều kinh nghiệm! 40 tuổi tôi mới bắt đầu làm phim trong khi bản thân tôi muốn làm một bộ phim từ năm 30 tuổi và chưa bao giờ có cơ hội. Nhưng tôi không quan tâm bởi vì tôi đã khá thành công trong lĩnh vực quảng cáo và yêu thích mỗi phút giây làm việc. Điều mà tôi không nhận ra là mình đang ở trên biểu đồ sự nghiệp, khi một anh chàng tầm 25 hoặc 26 tuổi nhận được số tiền khổng lồ để làm một bộ phim và nếu nó thất bại thì mọi người sẽ giết anh ta! Bạn không thể để một người làm bộ phim giá 3 triệu đô la bắt tay vào làm bộ phim giá 150 triệu đô la. Như thế là ngu ngốc, nó chỉ đơn giản là không có ý nghĩa!

ridley scott chay dua khong bao gio de chiu
Ông là đạo diễn tài năng của dòng phim khoa học giả tưởng

Trong hầu hết các ngành công nghiệp khác, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra với những người mới bắt đầu?

Đúng, lúc đầu, khi bạn làm phim với ngân sách thấp, bạn sẽ chỉ giống như đang đi dạo với 12 hoặc 20 người là cùng. Nhưng với ngân sách 200 triệu đô la, bạn giống đang bước vào một thị trấn, tất cả mọi người đều quay mặt lại đối mặt và yêu cầu bạn phải làm gì.

Đó có phải là những gì đã xảy ra với ông không?

Khi đến Hollywood, tôi nhận ra rằng mình đang đối phó với những người không làm theo những gì tôi muốn và đó là những gì đã xảy ra. Nhưng tôi nghĩ rằng ngay cả khi đứng trước nòng súng, bạn cũng học được điều gì đó. Và chuyện này tốt cho tất cả chúng ta. Làm phim cũng giống như chơi một môn thể thao: hoặc là bạn nên giữ bóng hoặc là bạn sẽ chết. Làm phim có nghĩa là bạn không bao giờ có được một chuyến đi thoải mái, có quá nhiều tiền ở vị trí tạo áp lực, và bạn phải luôn luôn ở đó để chống trả, mọi lúc.

ridley scott chay dua khong bao gio de chiu
Ridley Scott và diễn viên Russell Crowe trên phim trường phim The Gladiator

Francis Ford Coppola nói rằng đối với một hãng phim, làm một bộ phim thậm chí giống như đối mặt với sự rủi ro. Đó là lý do tại sao rất nhiều bộ phim nhằm mục đích khác nhau lại đơn giản là không thể được tài trợ.

Nếu bạn nhìn vào số liệu người xem và những thứ giữ cho hãng phim tồn tại, nếu bạn nhìn vào những công ty thành công như Disney và những công ty rất thành công như Universal, tôi nghĩ họ đang làm tốt với những bộ phim lớn! Nhưng họ cần phải có sự phân chia cho các bộ phim có ngân sách thấp vì toàn thế giới hiện đang hướng tới những bộ phim nhỏ hơn để có thể kiểm soát tốt hơn về mọi mặt. Và điều đó sẽ thay đổi toàn bộ hệ thống studio. Nhưng ý tôi là, Gladiator có kinh phí chỉ hơn 100 triệu đô la - và tôi chỉ biết con số này cách đây một thời gian, nhưng tuy vậy nó đã kiếm được rất nhiều tiền và đó là phép toán có lợi trong kinh doanh. Giờ đây, nếu một bộ phim có giá 260 triệu đô la và có doanh thu hơn 500 triệu đô la thì số tiền này cũng không hoàn toàn thuộc về các studio! Họ chỉ nhận được một nửa trong số đó, đó chính là lý do các studio đang điêu đứng.

Có vẻ như thế giới điện ảnh thậm chí còn không có định mức trung bình về ngân sách nữa.

Vâng, chúng tôi đã làm, nhưng giờ đã giảm xuống dưới mức 10% so với định mức. Phim của tôi đang giảm quy mô xuống khoảng 40 triệu đô la.

ridley scott chay dua khong bao gio de chiu
Đạo diễn Ridley Scott và diễn viên Matt Damon (trái) khi làm phim The Martian

Thế còn các sản phẩm bom tấn lớn như Prometheus hay Alien?

Prometheus có kinh phí 106 triệu đô la và vì thế có thể xem như tôi là người làm phim tiết kiệm trong thế giới ngày nay, ngay cả với những bộ phim lớn. Khi một bộ phim có giá lên đến 300 triệu đô la, người ta sẽ không biết họ đang làm cái quái gì. Ý tôi là, thật là ngu ngốc – điều đó thực sự ngu ngốc. Nếu ai đó làm phim với ngân sách 260 triệu đô la và vượt quá chỉ tiêu 50 triệu đô la thì họ nên bị sa thải!

ridley scott chay dua khong bao gio de chiu Bernardo Bertolucci chỉ trích Ridley Scott vì thay thế Kevin Spacey
ridley scott chay dua khong bao gio de chiu Ridley Scott giải thích lý do thay thế Kevin Spacey
ridley scott chay dua khong bao gio de chiu Christopher Plummer thế chỗ Kevin Spacey trong ‘All the Money in the World’

Thái Sơn