NSND Đặng Xuân Hải – Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam: 'Hội đã phát huy vai trò để bảo vệ tác phẩm, quyền lợi và cả sự nghiệp của anh em hội viên'

(TGĐA) - Ở cương vị Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam gần hai nhiệm kỳ, NSND – đạo diễn Đặng Xuân Hải luôn dành hết tâm huyết quan tâm đến công tác Hội, chú trọng bồi dưỡng nâng cao nghề nghiệp cũng như bảo vệ quyền lợi cho anh em hội viên… Tạp chí TGĐA đã phỏng vấn ông nhân dịp đầu Xuân.

nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien Gặp mặt hội viên Hội Điện ảnh Việt Nam: Hân hoan nhìn lại những sự kiện điện ảnh trong năm 2018
nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien Nhìn lại 10 năm xã hội hóa của điện ảnh Việt Nam

Là người đứng đầu Hội Điện ảnh Việt Nam, xin ông cho biết một vài nhận định về tình hình hoạt động điện ảnh Việt Nam trong năm qua?

Trong những năm qua, nhờ cơ chế xã hội hóa mà chúng ta đã huy động lực lượng mọi thành phần kinh tế tham gia hoạt động điện ảnh. Đấy là điều tốt, nhưng thực tế nữa cũng cho thấy thời gian gần đây thiếu vắng những tác phẩm phim truyện điện ảnh đề tài truyền thống cách mạng, kháng chiến cũng như về sự nghiệp đổi mới. Đặc biệt, số lượng tác phẩm phim truyện điện ảnh trong nước tăng nhưng vẫn thiếu vắng tác phẩm thực sự xuất sắc, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam.

nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien
NSND – đạo diễn Đặng Xuân Hải

Ngay cả các cơ sở làm phim truyền thống vài năm gần đây cũng không có tác phẩm. Như vậy xã hội hóa được số lượng nhiều tác phẩm nhưng thiên về giải trí. Đương nhiên các tác phẩm văn học nghệ thuật đều thiên về chức năng giải trí nhưng nó còn phải có chức năng lớn hơn đó là giáo dục. Điều này làm cho những người hoạt động điện ảnh, những nghệ sỹ tâm huyết với nghề, với truyền thống ngành điện ảnh Cách mạng phải suy nghĩ. Với tinh thần chung như vậy, chúng ta phải xem xét điều chỉnh những năm tiếp theo để làm sao số lượng tăng nhưng tác phẩm thực sự xuất sắc về nghệ thuật, về nội dung nhất là những mảng đề tài đang thiếu vắng cần phải bổ sung. Trong những năm tới, chúng ta cần động viên anh em nghệ sỹ chú ý đến mảng đề tài thiếu vắng này.

Về phim truyền hình phát triển mạnh và có chiều hướng khá lên về nội dung nhưng vẫn chỉ chú trọng đề tài giải trí.

Phim tài liệu luôn giữ được sự cân đối được mảng đề tài truyền thống và các vấn đề đặt ra của xã hội.

Ông có thể chia sẻ về những thành quả mà Hội Điện ảnh đã đạt được trong năm vừa qua?

Nhìn lại hoạt động năm 2018, có thể nói rằng Hội đã đi đúng hướng khi 37 chi hội của Hội Điện ảnh Việt Nam từ Nam ra Bắc đều có sự thống nhất, đoàn kết. Hội đã bám sát được mục tiêu đặt ra của Đại hội Hội Điện ảnh nhiệm kỳ 2015 - 2020 là tập hợp và phát triển đội ngũ những người làm công tác điện ảnh và phim truyền hình, kết nạp được nhiều hội viên trẻ.

Thực hiện được ba nhiệm vụ nghề nghiệp quan trọng: Giữ vững vai trò vị trí của hội chính trị, xã hội, nghề nghiệp, Hội đã động viên anh em sáng tác để có những tác phẩm đi theo đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng. Tổ chức 4 lớp tập huấn bồi dưỡng nghề nghiệp hiệu quả tốt cho các mảng phim truyện (các lớp đào tạo diễn viên cho tới đạo diễn), phim tài liệu, phim khoa học, đặc biệt lớp tập huấn phim hoạt hình lần đầu tiên có chuyên gia nước ngoài đến giảng dạy, rất hiệu quả, anh em nghệ sỹ đều hoan nghênh. Đồng thời mở 4 trại sáng tác, đầu tư cho hội viên đi nghiên cứu thực tế viết kịch bản, cho đến nay đã đầu tư khoảng 254 kịch bản, hỗ trợ hội viên sáng tác.

Điều đáng nói nữa là năm vừa qua chúng ta đã tổ chức thành công Lễ kỷ niệm 65 năm thành lập ngành Điện ảnh Việt Nam. Lần đầu tiên kể từ khi thành lập Hội mới tổ chức được một đoàn gồm đại diện đủ 37 chi hội đi thăm Đồi Cọ (Điềm Mặc – Thái Nguyên). Nhiều anh em ở miền Nam, đồng bằng sông Cửu Long cho đến miền Trung, các địa phương khác đều vô cùng xúc động khi lần đầu tiên được lên thăm nơi Bác Hồ trao Quyết định thành lập ngành Điện ảnh Việt Nam 1953, đồng thời được thăm thủ đô kháng chiến chống Pháp, cái nôi của Điện ảnh cách mạng.

Liền với đó chúng ta đã tổ chức thành công Cánh diều 2018 suôn sẻ gọn gàng và hiệu quả.

nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien
NSND Đặng Xuân Hải, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam thay mặt nghệ sỹ điện ảnh chia sẻ lời tri ân trong chuyến Về nguồn ngày 15/3/2018

Dẫn dắt Hội Điện ảnh trải qua gần 2 nhiệm kỳ, ông nhận thấy những khó khăn và thách thức nào mà một hội nghề nghiệp như Hội Điện ảnh phải đối mặt?

Cái khó lớn nhất của Hội là rất muốn tổ chức nhiều hoạt động để nâng cao nghề nghiệp, đặc biệt là làm sao xây dựng được một đội ngũ có nghề, có tính chuyên nghiệp cao. Muốn vậy phải tăng cường công tác tập huấn bằng cả giảng viên trong nước và nước ngoài, từ đó giao lưu và học hỏi kinh nghiệm từ các chuyên gia giỏi của các nước. Tuy nhiên chúng ta gặp phải vấn đề lớn là kinh phí rất eo hẹp, cộng thêm nhân sự làm việc ở văn phòng Hội rất mỏng, trợ lý về chuyên môn hạn chế nên mỗi khi tổ chức một sự kiện là rất khó khăn. Không những vậy, việc kêu gọi xã hội hóa của Hội cũng có giới hạn trong khi Hội rất muốn tổ chức nhiều hoạt động. Ngay trước mắt, một việc quan trọng cần phải làm đó là tháng 1/2020 sẽ kỷ niệm 50 năm thành lập Hội Điện ảnh Việt Nam, nhưng hiện giờ cũng chưa nhìn ra kinh phí để tổ chức.

Để bảo vệ quyền lợi cho anh em hội viên, tiêu chí đặt ra của Hội Điện ảnh là gì?

Tiêu chí của Hội trước hết là phải trân trọng đóng góp của hội viên, điều này Hội đã làm được. Thứ hai là phải bảo vệ được thương hiệu của ngành, không phải một sớm một chiều xây dựng được mà muốn hay không muốn, ai cũng phải thừa nhận ngành Điện ảnh Việt Nam đã có thương hiệu bởi nhiều tác phẩm điện ảnh kinh điển của chúng ta trước đây đã đi vào lòng dân, được bạn bè thế giới biết đến. Hơn 60 năm qua, các tác phẩm điện ảnh – phim tài liệu, phim truyện đều được sáng tác theo định hướng, đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng. Vì vậy việc bảo vệ hội viên, bảo vệ ngành Điện ảnh, Hội đã làm kịp thời, nhất là sự cố xảy ra ở Hãng phim Truyện Việt Nam, Hội đã vào cuộc và bảo vệ được anh em, được các cấp biết đến. Việc nữa là, trong tình hình các công ty phát hành phim ngoại chèn ép phát hành phim nội, Hội cũng đã lên tiếng kịp thời và gây được ấn tượng, khiến công ty nước ngoài phải chú ý đến một Hội nghề nghiệp như chúng ta.

Như vậy với vai trò của mình, Hội đã phát huy để bảo vệ tác phẩm, quyền lợi và cả sự nghiệp của anh em hội viên. Khi các cơ sở hội viên có yêu cầu, Trung ương Hội đã vào cuộc kịp thời. Hy vọng tới đây sẽ có một hướng đi, cơ cấu hoạt động hợp lý để anh em yên tâm cống hiến.

Ông cũng như BCH Hội đã vạch ra kế hoạch hoạt động ra sao cho năm 2019?

Trước mắt, Hội sẽ tổ chức trao giải Cánh diều vào tháng 4 này, khen thưởng cho các tác phẩm xuất sắc trong năm 2018.

nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien
Giải thưởng Cánh diều vàng 2018 của Hội sẽ tiếp tục trao giải vào tháng 4 này

Trong năm tới, Hội vẫn duy trì các hoạt động thường niên nhưng trại sáng tác tập trung hướng vào những kịch bản viết về đề tài cách mạng kháng chiến và sự nghiệp đổi mới. Đồng thời năm 2019 cũng cần phải chuẩn bị tốt cho kế hoạch kỷ niệm 50 năm thành lập Hội Điện ảnh Việt Nam, song song đó là phấn đấu thực hiện tốt những mục tiêu nhiệm vụ mà Đại hội 7 đề ra và chốt lại Nghị quyết Đại hội 7, làm tốt công tác cho Đại hội 8 Hội Điện ảnh Việt Nam sẽ diễn ra vào năm 2020. Hội cũng đưa hãng phim của Hội hoạt động hiệu quả, mạnh mẽ hơn với mục tiêu đề ra là phải có phim để sản xuất trong kế hoạch.

nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien
Trại sáng tác kịch bản hoạt hình do Hội tổ chức tại Nha Trang năm 2018

Nhân dịp năm mới, tôi thay mặt Ban chấp hành Hội Điện ảnh Việt Nam kính chúc toàn thể anh em hội viên và gia đình Sức khỏe – Hạnh Phúc – Thành công!

Xin cảm ơn ông!

Tháng 12 vừa qua, tại trại sáng tác kịch bản của anh em hãng phim truyện Việt Nam, tôi có nói rằng: “Để đón lõng cơ hội mới đến chúng ta phải chứng minh bằng tác phẩm, bằng tài năng của mình và phải cho ra mắt những tác phẩm gây ấn tượng, tạo vị thế mới”. Được biết sau khi kết thúc trại đã có 1,2 kịch bản được VOV lựa chọn làm phim.
nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien Gặp mặt hội viên Hội Điện ảnh Việt Nam: Hân hoan nhìn lại những sự kiện điện ảnh trong năm 2018
nsnd dang xuan hai chu tich hoi dien anh viet nam hoi da phat huy vai tro de bao ve tac pham quyen loi va ca su nghiep cua anh em hoi vien Hội Điện ảnh Việt Nam tiếp nhận các tác phẩm chuyên ngành điện ảnh, lý luận phê bình xuất bản năm 2018

Phương Hà