Nhìn lại phim truyền hình dự giải thưởng Cánh diều 2017

(TGĐA) - Trong hạng mục giải thưởng Cánh diều dành cho phim truyền hình, theo thông lệ, luôn bao gồm cả phim TH dài tập và ngắn tập. Trước hết, xin đề cập đến dòng phim truyện TH dài tập, vốn là bộ phận tác phẩm mang tính áp đảo trong hạng mục giải thưởng này.

nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 Nữ đạo diễn Nguyễn Phan Thảo Đan: 'Vô diện' là sự phản chiếu về cảm xúc, ước muốn và giá trị của tôi
nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 Cánh diều 2017: Trang trọng, cảm xúc và đầy màu sắc nghệ thuật
nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 Miệt mài tại phim trường 'Hai Phượng', Ngô Thanh Vân đành lỡ hẹn với Cánh diều 2017
nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 Nhã Phương: Đóng phim 'Yêu đi, đừng sợ' chính là thử thách bản thân mình
nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 13 phim truyện điện ảnh tranh tài tại Cánh diều 2017

Phim truyện TH dài tập tuy không phải là hạng mục giải thưởng quan trọng nhất trong khuôn khổ Giải Cánh diều thường niên do Hội Điện ảnh Việt Nam tổ chức, nhưng nó luôn gây chú ý bởi tính phổ biến của tác phẩm trong đời sống xã hội. Các tác phẩm tham dự hạng mục giải thưởng này luôn có giá trị phản ánh một xu hướng quan tâm của công chúng, và là sự định hướng thẩm mỹ của xã hội trong từng giai đoạn cụ thể.

nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017
Cảnh trong phim Lặng yên dưới vực sâu

Khảo sát trên 11 phim TH dài tập dự giải Cánh diều 2017, có thể thấy một hiện tượng đặc biệt. Đó là bên cạnh các phim được làm từ kịch bản trong nước, thì các phim Việt hóa cũng lừng lững xuất hiện với sức hút không hề nhỏ.

Trong 5 phim được gửi đến từ Trung tâm sản xuất phim TH thuộc Đài Truyền hình Việt Nam, thì có đến 2 phim là phim Việt hóa (cụ thể là Sống chung với mẹ chồngNgười phán xử). Ở thời điểm hai phim này lên sóng, sức hút đối với sự quan tâm của khán giả là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, ở chính hai phim này cũng đã có những tiếc nuối khi cả hai bộ phim khép lại với những cái kết thiếu nhân văn. Điều này cho thấy, dù kịch bản đầy ắp những tình tiết gay cấn, nhưng cái mong muốn được nhìn thấy sự tha thứ, hay một lối thoát nhân văn cho nhân vật luôn là điều khán giả Việt mong được thấy. Ở khía cạnh này, có thể đánh giá quá trình Việt hóa của hai bộ phim đã không thực sự hoàn hảo.

Ở một góc nhìn khác, trong 11 phim dự thi thì có đến 7 phim do các trung tâm sản xuất phim lớn như VFC, TFS, TH Vĩnh Long thực hiện. Và có thể thấy sự đầu tư chỉn chu cả về nội dung lẫn công nghệ sản xuất của các trung tâm này đã mang đến chất lượng cao cho các tác phẩm dự thi.

nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017
Phim Sống chung với mẹ chồng

Có những phim như Thương nhớ ở ai bộc lộ cái nhìn sâu sắc về số phận người Việt trong một quá khứ nhiều buồn đau bởi chiến tranh và những sai lầm thiển cận. Hoặc như Lặng yên dưới vực sâu của VFC, Lẩn khuất một tên người của TFS, Sống trong bóng đêm của TH Vĩnh Long… lại đào sâu tâm lý nhân vật ở nhiều chiều, có phim đã đạt được sự phân tích tâm lý ở cấp độ tiềm thức, bộc lộ niềm khao khát vượt lên số phận của những con người nhỏ bé và nhiều uẩn ức.

Với những phim do các nhà sản xuất tư nhân thực hiện thì có thể thấy dù có xu hướng giải trí khá rõ rệt, nhưng các ê kíp thực hiện đã thực sự đầu tư tâm sức để có được những tác phẩm đạt được giá trị nhân văn đáng kể.

Điều đáng chú ý trong các tác phẩm dự thi năm nay, là tỷ lệ các phim làm về đề tài hình sự khá cao: 5/11 phim. Những tình tiết lắt léo của câu chuyện điều tra được chú ý cho thấy sự dụng công đáng kể của người sáng tác. Tuy không phải phim nào cũng thành công xuất sắc, nhưng đã xuất hiện những phim đạt chuẩn của thể loại này như Tử thi lên tiếng của công ty Việt My.

Đây là một điều đáng mừng, bởi từ rất lâu rồi, các phim về đề tài cảnh sát hình sự của chúng ta không thực sự đáp ứng đúng thể loại. Thay vì mô tả quá trình điều tra tội phạm với nhân vật điều tra là trung tâm mâu thuẫn kịch, thì các phim đều sa vào phân tích tâm lý tội phạm, hoặc lấy việc mô tả hiện thực giới tội phạm làm tiêu chí hấp dẫn cho phim.

nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017
Phim Thương nhớ ở ai bộc lộ cái nhìn sâu sắc về số phận người Việt trong một quá khứ nhiều buồn đau

Đây cũng là lý do khiến chính các chiến sĩ trong lực lượng cảnh sát không thích xem phim cảnh sát hình sự do người Việt làm bởi các phim này không phản ánh đúng bản chất của sự kiện hiện tượng mà phim đề cập đến. Tử thi lên tiếng đã lấy nhân vật cảnh sát điều tra, mà cụ thể là nhân viên pháp y làm nhân vật trung tâm, để rồi cho thấy chính tham vọng và những hận thù cá nhân có thể khiến một người có danh vị nghề nghiệp, có vị trí quan trọng trong lực lượng cảnh sát bị sa ngã dẫn đến tự hủy diệt chính mình.

Vượt lên sự hấp dẫn thông thường của một câu chuyện tâm lý lắt léo, bộ phim thực sự là lời cảnh tỉnh đối với những người đang mang trọng trách bảo vệ xã hội, bảo vệ sự bình yên cho nhân dân. Và vì thế nó mang giá trị thời sự rõ rệt.

Về một điều bất ổn đã kéo dài trong các kỳ trao giải Cánh diều ở hạng mục phim TH, đó là việc xếp các phim TH ngắn tập vào hạng mục chung với phim TH dài tập. Rõ ràng quy mô của một phim TH dài tập cùng nội dung dày dặn, phong phú tự nó đã tạo thế thượng phong đối với những phim ngắn tập vốn có nguồn kinh phí eo hẹp, và nội dung thường mang nặng tính tuyên truyền.

nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017
Phim Suối đầu nguồn

Việc đặt hai dòng phim này trong cùng một hạng mục trao giải là sự thiệt thòi lớn cho những người làm phim ngắn tập. Dù chỉn chu như phim Hóa Thổ của Điện ảnh Quân đội, hay xả thân như Suối đầu nguồn, vật vã nghẹn ngào như Mẹ ơi con đã về, thì các phim này cũng khó có thể chen chân giữa những phim TH dài tập đồ sộ về dung lượng, rộng dài về nội dung. Chúng tôi hy vọng rằng trong tương lai không xa, dòng phim TH một tập sẽ được hồi sinh, để tự nó có thể được xếp riêng trong một hạng mục tranh tài bình đẳng và công bằng.

nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 Phim Tài liệu Khoa học: Đã có sự chuyển biến trong tư duy sáng tạo của lớp đạo diễn trẻ
nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 'Nếu còn có ngày mai': Công tử đào hoa Quốc Trường cảm mến cô thôn nữ dễ thương Sam
nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 13 phim truyện điện ảnh tranh tài tại Cánh diều 2017
nhin lai phim truyen hinh du giai thuong canh dieu 2017 Đóng phim 'Tình khúc Bạch Dương', Huỳnh Hồng Loan có biệt danh 'Loan gà rán'

NBK Trịnh Thanh Nhã