Marcello Mastroiann: “Tôi quá lười để trở thành Donjuan”

(TGĐA) - Nhà xuất bản Pháp Editions de la Martinière vừa cho ra mắt cuốn sách – albumvề Marcello Vincenzo Domenico Mastroiann. Sau đây phóng viên báo Văn hóa (Nga) có cuộc trao đổi với tác giả, nhà tiểu sử học Jean Gili về ngôi sao điện ảnh nổi tiếng này.

marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan 'Trò ma thuật' hứa hẹn gây sốt khán giả cuối tháng 11
marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan Andrei Tarkovsky: Phim một và phim hai
marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan Nikita Mikhalkov: Chúng ta không biết gì về nền điện ảnh thế giới
marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan Nona Mordiukova: Thăng hoa trên sân khấu, cô đơn trong cuộc đời
marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan
Diễn viên điện ảnh Marcello Vincenzo Domenico Mastroiann thời trẻ

Ngày 19 tháng 12 năm nay vừa tròn 20 năm ngày mất của Marcello Vincenzo Domenico Mastroiann. Ông có cho rằng ông ấy là diễn viên điện ảnh thế giới vĩ đại nhất?

Một trong những người vĩ đại nhất. Chỉ cần nhớ lại các vai diễn của Mastroiann trong những bộ phim của De Santis, De Sica, Scola, Visconti, Antonioni, Mikhalkov, Alman, Angelopoulos, Polanski thì biết.

Tuy nhiên, Marcello Vincenzo Domenico Mastroiann trở thành siêu sao điện ảnh nhờ Federico Fellini. Đạo diễn bậc thầy coi ông là cái tôi thứ hai của mình.

Mastroiann thường hay làm việc với Ettore Scola, nhưng chính tiềm năng sáng tạo của ông được khám phá ở Fellini. Mọi chuyện bắt đầu vào năm 1960 với phim Cuộc sống ngọt ngào. Trước đó Marcello không khác các đạo diễn khác bao nhiêu, nhưng sau bộ phim này ông bỗng nhiên trở nên nổi tiếng.

Nhà sản xuất De Laurentiis muốn Paul Leonard Newman nhận vai chính, vì cho rằng có thể phát hành phim tốt hơn. Có phải thế không?

Fellini từ chối diễn viên Mỹ vì hợp tác với ông ta khó khăn. Fellini tìm một người thực hiện vai diễn không có gì nổi bật, ngoại hình bình thường và có thể là viên đất sét trong tay ông ta. Chính vì vậy ông chọn Mastroiann. Thời gian đầu, đạo diễn coi ông bằng nửa con mắt. Và thế là xuất hiện ký giả Marcello Rubini thích giao du trong thế giới quý tộc. Ban đầu nhân vật của Mastroiann không hấp dẫn đặc biệt, nhưng Marcello đã làm lại vai diễn của mình, và nhân vật trở nên hấp dẫn hơn và nổi bật hơn phương án ban đầu. Cuối cùng đã xuất hiện hình tượng một người tình cực kỳ lịch lãm, quyến rũ. Tại Liên hoan phim Cannes, ban giám khảo do nhà văn Georges Simenon làm chủ tịch đã trao tặng bộ phim giải Cành cọ vàng.

Ông gọi Mastroiann là kẻ du mục – ông ta không bao giờ từ chối bất cứ lời mời nào…

Sau Cuộc sống ngọt ngào, Marcello bắt đầu nhận được lời mời tới các nước khác nhau, trong đó có nước Pháp. Thông thường ông thủ vai một người Ý quyến rũ, đuổi theo đàn bà, thích ăn ngon, mặc đẹp và nhiều niềm vui trần thế khác. Lẽ tất nhiên, ông cũng đóng những vai chính kịch, nhưng vừa mới kết thúc ngày diễn, Marcello ngay tức khắc hiện nguyên hình con người yêu đời như xưa. Chính đây là điểm khác biệt của ông với các đồng nghiệp, ví dụ như Humphrey DeForest Bogart hay Robert De Niro, những người suốt ngày bị ám ảnh bởi hình tượng nhân vật. Mastroiann có thể xuất hiện trong Hamlet, đọc “tồn tại hay không tồn tại”, khiến khán giả xúc động phát khóc, nhưng khi tấm màn nhung khép lại, chàng hoàng tử Đan Mạch biến mất và lộ diện một anh chàng vui nhộn, nông nỗi.

marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan
Marcello Mastroianni khi đã lớn tuổi

Nhiều người không coi Mastroiann là một bậc trí thức. Ông có đồng ý với đánh giá ấy không?

Ông ấy là một người thông minh, nhưng không bao giờ là một trí thức. Mastroiann không giữ một lập trường chính trị nào, không công khai thể hiện quan điểm của mình. Không tham gia các cuộc tranh luận đảng phái và các chương trình truyền hình. Ông là một nghệ sĩ điển hình mà công việc chính là biểu diễn. Ông tức giận khi các phóng viên hỏi quan điểm của ông về một sự kiện nào đó ngoài điện ảnh và sân khấu.

Nhưng điện ảnh Ý thời bấy giờ mang màu sắc chính trị.

Các đạo diễn cùng hợp tác với Mastroiann như Visconti, De Santic đều là đảng viên cộng sản. Bản thân Marcello ủng hộ quan điểm tả khuynh – thường là xuất phát từ quan hệ bạn bè, chứ không phải cảm tình tư tưởng. Ông đồng cảm với những người cộng sản, nhưng cũng chỉ đến thế thôi.

Ông ấy có quan tâm tới nước Nga không?

Người Ý, trong đó có các diễn viên và đạo diễn, luôn luôn yêu văn học, điện ảnh Nga. Các bộ phim lúc bấy giờ khẳng định điều đó. Nhiều bộ phim được chuyển thể từ các cuốn tiểu thuyết và vở kịch của các nhà văn cổ điển Nga. Năm 1969, Vittorio De Sica đến Liên Xô làm phim Cây hướng dương với Sophia Loren và Mastroiann. Đến lượt mình, Marcello mặc dù nhận được hàng chục lời mời khắp thế giới, vẫn muốn tìm hiểu đất nước của các bạn nhiều hơn, mơ ước được làm phim với đạo diễn Liên Xô. Và bắt đầu hợp tác với đạo diễn Nikita Mikhalkov vốn gây ấn tượng rất mạnh đối với Mastroiann. Khi gặp nhau lần đầu tiên ở Paris họ rất có thiện cảm với nhau. Ngoài ra họ gắn bó với nhau bởi tình yêu đối với Chekhov. Marcello hợp tác với nhiều đạo diễn nước ngoài, nhưng cuộc gặp gỡ với Nikita Mikhalkov khiến ông hạnh phúc nhất.

Mastroiann bắt dầu sự nghiệp ở sân khấu. Sân khấu mang lại cho ông ấy những gì?

Marcello coi Luchino Visconti là bậc thầy mà ông mang ơn nhiều. Ông tham gia các vở kịch của Luchino Visconti như Những đêm trắng dựa theo truyện vừa của Dostoyevsky, Cậu Vanya của Chekhov và Người xa lạ của Camus. Ông tiếp tục hoạt động trong lĩnh vực sân khấu cho đến cuối những năm 50, mặc dù đã bắt đầu tích cực đóng phim. Thậm chí khi đã trở thành ngôi sao điện ảnh, Marcello vẫn thình thoảng quay trở lại sàn diễn. Cuối đời, ông tham gia vở Những mặt trăng cuối cùng của Furio Bordon, thu được thành công ở cả Bolognese lẫn Venice. Mastroiann nói rằng công việc là cái duy nhất giúp ông sống và hạnh phúc.

Đối với hàng triệu người hâm mộ Mastroiann hiện thân một người Ý đích thực, vô tư, yêu đời. Ông có nhất trí không?

Chúng ta nhìn thấy ông ấy như vậy trong nhiều bộ phim. Theo Fellini, Marcello thể hiện một người đàn ông – đúng ra là nạn nhân hơn là kẻ chiến thắng. Ông ấy không chỉ thủ vai người hùng - tình nhân mà còn là một thằng hề, bị cắm sừng, bất lực, đồng tính… Ông ấy đánh mất sự làm dáng hay thói hư vinh của đàn ông, sẵn sàng nhận cả những vai ông già. Trong Đêm ở Varennes của Ettore Scola, Mastroiann thủ vai Casanova già nua và bệnh tật. Ông ấy chỉ không hợp với những nhân vật thiếu cảm cảm tình. Marcello là người vô cùng quyến rũ. Tôi thường gặp ông, thật khó thoát khỏi được sự cám dỗ của ông.

Thế nhưng Marina Vlady lại làm được điều đó. Bà từng đóng một trong những vai đầu tiên với Mastroiann. Marina kể với tôi rằng Marcello tấn công bà rất mạnh vì bà còn trẻ, nhưng bà đã không đổ.

Bộ phim có tên Lông vũ đen. Marina rất quyến rũ và ngay lập tức khiến Marcello mê như điếu đổ. Ít lâu sau họ cùng tham gia phim Những ngày của tình yêu của Giuseppe De Santis – đó là câu chuyện tình của hai thanh niên nông dân tại một ngôi làng của Ý. Marina thể hiện vai cô gái nông dân rất thành công. Vai chàng trai nông dân của Marcello ít thuyết phục hơn. Ba mươi năm sau họ lại gặp nhau trong phim Splendor của Ettore Scola.

Trong cuốn sách, ông đưa ra một nhận xét thú vị của Mastroiann: “Như phần lớn các diễn viên tôi là người nhút nhát, vì vậy tôi trốn sau mặt nạ của nhân vật…Thêm vào đó tôi quá lười nhác để trở thành Don Juan”.

Quả thật, đó là một trong những nét tính cách của ông ấy. Trong đó có một cái gì đấy, theo nhận xét chính xác của Mikhalkov, rất Oblomov[1]. Ông trôi theo dòng đời. Chờ đợi lời mời, không xin xỏ gì hết. Ông thích quá trình làm việc. Buổi sáng xe đón ông đến trường quay. Người ta đặt ông ngồi vào ghế, hóa trang. Sau đó ông xuất hiện trên trường quay, nói một vài câu, và ngày làm việc kết thúc ở đó. Trong nghề của mình, chỉ những thời điểm thú vị là quan trọng đối với ông. Ông gọi các diễn viên là những người Di gan sống trong xa hoa và tiện nghi.

marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan
Từ trái qua Đạo diễn Federico Fellini, diễn viên Giulietta Masina và Marcello Mastroianni

Nghe nói, Mastroiann ghen kỵ với thành công của người khác phải không? Không thích đến rạp chiếu phim hay nhà hát, sợ gặp những diễn viên diễn hay hơn ông?

Marcello hiếm khi đi xem phim vì ông không có nhu cầu đó. Nhưng dù sao ông rất có thiện cảm với diễn viên Ý Vittorio Gassman. Michel Piccoli và các diễn viên khác khẳng định rằng đóng phim với Mastroiann luôn luôn thích thú.

Ông ấy hết sức có duyên với các bạn diễn nữ - Anita Marianne Ekberg, Anouk Aimée , Claudia Cardinale, Sophia Loren. Nghe nói ông ấy phải lòng nhiều người trong họ?

Marcello chinh phục được trái tim của Claudia Cardinale. Nhưng tôi tin rằng họ gắn bó với nhau thuần túy bằng những tình cảm lãng mạn. Với Sophia Loren cũng vậy thôi, mặc dù trong phim họ đóng những cảnh “nóng”.

Ông ấy có một mối tình mãnh liệt với nữ diễn viên Mỹ Faye Dunaway?

Đó là một thời kỳ hạnh phúc đối với họ. Faye rất muốn cưới Mastroiann và có con. Thế nhưng Marcello không đủ dũng cảm bỏ người vợ hợp pháp Flora Carabella và con gái Barbara. Cuối cùng Dunaway tự cắt đứt quan hệ với ông.

Phải chăng Catherine Deneuve là mối tình chính của ông?

marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan
Marcello mastroianni và Catherine Deneuve

Rất có thể…Nhưng dù sao Catherine đã đuổi thẳng cổ ông ra khỏi cửa. Không loại trừ khả năng Deneuve không tha thứ cho những đam mê khác của ông. Thật kỳ lạ, hiện nay bà không thích nhắc tới Marcello. Khi tôi viết tiểu sử của ông ấy, Catherine từ chối kể về ông. Cũng như con gái của họ Chiara-Charlotte Mastroiann, mặc dù cô rất gần gũi với bố.

Ông có nghĩ rằng hiện nay có thể tìm được các vai diễn cho Mastroiann?

Không nghi ngờ gì nữa. Đối với một nghệ sĩ vĩ đại bao giờ cũng có vai diễn. Có thể, không đến mức như Fellini hay Scola, nhưng Marcello có thể nâng tầm bất kỳ bộ phim nào. Phải thừa nhận rằng hiện nay điện ảnh thế giới không có những diễn viên tầm cỡ Mastroiann.


[1] Nhân vật lười nhác, thích ngồi lỳ một chỗ trong tác phẩm cùng tên của nhà văn Nga Ivan Goncharov.

marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan 'Trò ma thuật' hứa hẹn gây sốt khán giả cuối tháng 11

(TGĐA) - Không chỉ có bom tấn Mỹ hay Hoa Ngữ, khán giả Việt đang ...

marcello mastroiann toi qua luoi de tro thanh donjuan Vài nét về bức tranh điện ảnh Nga 2016

(TGĐA) - Ngày 13/12/2015, tại nhà hát Mariinsky ở Saint-Petersburg, Tổng thống Liên bang Nga ...

Trần Hậu