Điện ảnh Nga có thể tồn tại nếu thiếu tài trợ của Nhà nước không?

	Karen Shakhnazarov: 'Buộc phải thử sức cho dù khó khăn'
	'Blade & soul: Sứ mệnh người được chọn' phần 1 chính thức công chiếu
	Hiện thực - Thời gian và dựng phim với Tarkovsky
	Các đạo diễn Nga nói về Năm điện ảnh Nga
	Marcello Mastroiann: “Tôi quá lười để trở thành Donjuan”

Thời cơ chưa đến

Tại LHP Cannes vừa qua, nước Nga giới thiệu ba phim: Cô bé dịu dàng của Sergey Loznitsa, Chật chội của Kantemir Balagov và Cạn tình của Andrey Zvyagintsev. Đây là những bộ phim của các đạo diễn Nga với sự tham gia của các diễn viên Nga.

Cảnh trong phim Cạn tình

Cạn tình nhận được giải thưởng đặc biệt của ban giám khảo LHP Cannes. Tác phẩm mới của đạo diễn Nga nổi tiếng nhất ở nước ngoài không nhận được tài trợ của nhà nước. Điều này không có gì ngạc nhiên sau khi bộ trưởng Bộ Văn hóa Vladimir Medinsky phê phán bộ phim trước của Zvyagintsev Leviathan. Tháng 12/2014, khi Levithan nhận được giải thưởng về kịch bản xuất sắc và giải Quả cầu vàng của LHP Cannes, Bộ trưởng Bộ văn hóa tuyên bố rằng những bộ phim bôi nhọ hình ảnh nước Nga sẽ không nhận được sự tài trợ của nhà nước.

Phim Cạn tình được sản xuất với sự hỗ trợ của quỹ Anh em Dardenne của Áo và quỹ Eurimages của châu Âu, đây là những tổ chức được thành lập để chuyên đầu tư cho điện ảnh, chủ yếu là phim liên hoan.

Ở Nga hiện không có những quỹ tương tự. Về phía Nga, Cạn tình được sản xuất bằng kinh phí của hãng “Non-Stop production” của Aleksandr Rodnyansky và vốn đầu tư của doanh nhân Gleb Fetisov, ông đã từng đầu tư kinh phí vào các dự án của Hollywood và hiện nay rất quan tâm tới điện ảnh Nga. Sự xuất hiện trong ngành điện ảnh nước nhà những doanh nhân thành đạt ở các lĩnh vực khác, cũng là một xu thế của thời đại.

Ngoài Fetisov, tham gia sản xuất phim hiện nay có Sergey Sarkisov, một trong 200 doanh nhân giàu nhất nước Nga, với tư cách đạo diễn Sergey Sarkisov đã cùng với Irakli Kvirikadze làm phim hài Đến Paris theo kịch bản của Stanislav Govorukhin.

Cảnh trong phim Cô bé dịu dàng

Sự có mặt tại LHP Kinotavr của nhà tài phiệt Nga quan tâm tới văn hóa Roman Abramovich, cho chúng ta hy vọng rằng sự đầu tư đích thực cho điện ảnh Nga không còn xa nữa. Hiện tại, Abramovich chưa tuyên bố gì về việc hỗ trợ cho điện ảnh, nhưng việc ông quan tâm tới những bộ phim tại LHP chính của nước Nga hứa hẹn rằng điều đó sẽ diễn ra trong một tương lai gần.

Hiện tại các hãng phim không nhận được sự tài trợ của nhà nước đang bỏ tiền túi của mình làm phim hay nhận một khoản tiền nhỏ của các nhà tài trợ tư nhân, thông thường là bạn bè, vốn hiểu rằng thời cơ kinh doanh điện ảnh trong nước vẫn chưa đến. Đặc biệt là điện ảnh tác giả.

Thiếu vắng nền công nghiệp điện ảnh Mấy năm trước dòng chữ đề trên phim “Với sự hỗ trợ của Bộ văn hóa LB Nga” là một hiện thực khách quan. Trong những năm gần đây, số lượng kinh phí của nhà nước tài trợ thông qua Bộ văn hóa thực sự không thay đổi – Bộ cấp kinh phí cho sản xuất phim tác giả, phim đầu tay và phim thiếu nhi với tổng số tiền khoảng 2 tỷ rúp.

Nhưng năm 2017, chỉ có 3 phim trong số 14 phim tham gia LHP Kinotavr được nhà nước tài trợ từ phía Bộ văn hóa. Phim Loạn nhịp của Boris Khlebnikov được trao giải lớn của Kinotavr và giải cảm tình khán giả, được sản xuất với sự tài trợ của Bộ văn hóa.

Phim Con tin

Năm ngoái, khi bảo vệ dự án tại Bộ, đạo diễn xin tài trợ 54 triệu rúp. Không ai biết Bộ cấp bao nhiêu, nhưng theo luật, số tiền này không vượt quá 70%. Ngoài ra, bộ phim của Khlebnikov còn được quỹ Eurimages và quỹ điện ảnh của Phần Lan tài trợ.

Đạo diễn Boris Khlebnikov không thể trả lời câu hỏi tại sao hiện nay ngày càng có nhiều phim không nhận được tài trợ của nhà nước. Ông tin rằng điều đó không hề liên quan tới sự kiểm duyệt hay tự kiểm duyệt của các tác giả. “Hiện tại không có logic gì trong vấn đề này. Chỉ có một logic may mắn là làm phim hiện nay rẻ hơn nhiều. Không như viết sách, chỉ cần bỏ ra 30 rúp mua giấy bút, nhưng dù sao làm phim rẻ hơn nhiều.

Và điều đó bảo đảm sự tự do”, - Khlebnikov nói. Theo ông, sự ủng hộ của các cơ quan tư nhân dành cho điện ảnh ở Nga hiện vẫn chưa rõ ràng, bởi vì “chúng ta chưa có một nền công nghiệp và không làm những bộ phim mang lại lợi nhuận”. “Điều này không có gì đáng sợ. Trên thế giới hiện chỉ có hai nền công nghiêp điện ảnh đang hoạt động, đó là Ấn Độ và Mỹ. Điện ảnh châu Âu vẫn sống bằng tài trợ”, - đạo diễn nói.

Một bộ phim khác tham gia LHP Kinotavr – bộ phim màn ảnh rộng đầu tiên của đạo diễn Kirill Pletnev Hãy đốt năm ngoái nhận được tài trợ với tư cách phim đầu tay, Bộ cấp cho bộ phim về người cai ngục nhà tù nữ gần 25 triệu rúp. Bộ văn hóa cũng tài trợ cho bộ phim mới của Yury Grymov Ba chị em cải biên đen trắng hiện đại vở kịch của Chekhov. Grymov được cấp tiền để hoàn thiện dự án này.

Phim Ba chị em cải biên từ một vở kịch

Năm ngoái, đạo diễn Rezo Gigineishvili cũng kỳ vọng vào tài trợ của nhà nước làm bộ phim Con tin về một nhóm thanh niên cướp máy bay năm 1983, nhưng không được đáp ứng. Vào tháng hai năm nay, bộ phim đã tham gia chương trình Panorama của LHP Berlin; tại LHP Kinotavr, Con tin nhận được giải thưởng về đạo diễn và quay phim.

Con tin được làm bằng tiền riêng của Gigineishvili với sự hỗ trợ của quỹ điện ảnh Gruzia và viện điện ảnh Ba Lan. Là một đạo diễn và nhà sản xuất thành đạt, Gigineishvili có thể cho phép mình đầu tư vào dự án phim tác giả, điều mà những người khác tham gia LHP Kinotavr không đủ sức. Ngoài Con tin còn có 7 bộ phim tham gia LHP chính của nước Nga không nhận được sự tài trợ của nhà nước.

Tài chính eo hẹp Chật chội - Bộ phim đầu tay đặc sắc của đạo diễn 26 tuổi từ thành phố Nalchik Kantemir Balagov tháng 5 vừa rồi đoạt giải thưởng của Liên đoàn báo chí quốc tế trong chương trình Tầm nhìn đặc biệt của LHP Cannes, sau đó được giới thiệu tại LHP Kinotavr, được ghi nhận là phim đầu tay xuất sắc nhất và đoạt giải thưởng của Liên đoàn các nhà nghiên cứu điện ảnh và phê bình điện ảnh Nga.

Cảnh trong phim Chật chội

Đạo diễn tài năng nhận được sự hỗ trợ tài chính của thầy giáo của mình Aleksandr Sokurov và Ủy ban văn hóa của thành phố Saint-Petersburg. Trong số những bộ phim không được nhà nước tài trợ năm nay tại Kinotavr có phim kinh dị Người chết gặp may của đạo diễn Vadim Valiullin Năm ngoái Vadim Valiullin trình làng phim màn ảnh hẹp đầu tay Tín dụng và nhận được giải lớn của Kinotavr.

Sau Kinotavr, Valiullin đã cùng với nhà sản xuất Aleksandr Kotelevsky đến Quỹ điện ảnh xin kinh phí làm bộ phim âm nhạc Tuổi quá độ, nhưng không nhận được sự hỗ trợ. Đạo diễn Yusup Razykov với dự án mới Múa kiếm do hãng Mars Media chuẩn bị sản xuất đã nhận được tài trợ của Bộ văn hóa. Tuy nhiên, bộ phim trước đó của anh Yên cương Thổ Nhĩ Kỳ đã tham gia LHP Kinotavr cũng không nhận được tài trợ của nhà nước. Bộ phim được thực hiện bằng tài trợ của bạn bè đạo diễn, khoảng 5 triệu rúp. Chuyện hoang đường về “doanh thu”

Bắt đầu từ năm 2013, LHP Kinotavr đưa vào chương trình thi tuyển của mình dòng phim chính hay thậm chí phim khán giả - đây là sự tôn trọng thời đại và bối cảnh quốc tế, trong đó không tồn tại sự phân chia phim arthouse và phim thương mại.

Hai năm liền tại Kinotavr, những phim có tiềm năng khán giả rõ rệt đã giành chiến thắng – Cậu bé ngoan của Oksana Karas và Về tình yêu của Anna Mekian. Quả thật, trong điều kiện phát hành phim ở Nga và những khó khăn về tiếp thị của điện ảnh nước nhà, Cậu bé ngoan và Về tình yêu đã mang về doanh thu thấp hơn dự báo: 72,8 triệu và 53,6 triệu rúp tương ứng.

Poster phim Hãy đốt

Trong cuộc thi năm nay, phim Bom tấn của đạo diễn Roman Volobuev và phim Những huyền thoại của đạo diễn kiêm diễn viên Aleksandr Molochnikov hy vọng nhận được sự quan tâm của khán giả. Cả hai phim được sản xuất bởi hãng Hype Film với sự tài trợ của Quỹ điện ảnh.

Bom tấn nhận bằng khen của ban giám khảo và nhận xét tốt của các nhà phê bình và khán giả, mặc dù chỉ thu về 10,6 triệu rúp tiền phát hành với kinh phí sản xuất 50 triệu rúp. Triển vọng phát hành của Những huyền thoại cũng khá mờ mịt.

Sau đợt giới thiệu phim năm nay ở Bộ văn hóa, dự án mới của Aleksandr Mindadze Sàn gỗ cũng không nhận được tài trợ của nhà nước. Quan hệ của đạo diễn với Bộ cũng không mấy mặn mà, ngay từ năm 2013, khi bộ phim Hans đáng yêu, Pyotr quý mến nhận được đánh giá cao của hội đồng chuyên gia nhưng cũng không nhận được tài trợ của Bộ.

Lý do là phim không phù hợp với sự thật lịch sử. Sau đó bộ phim cũng nhận được tài trợ của Quỹ điện ảnh và giới thiệu trên màn ảnh. Hans đáng yêu, Pyotr quý mến được trao giải Nika với tư cách là phim hay nhất theo kết quả của năm 2015 và giải Đại bàng vàng về kịch bản hay nhất.

Bộ phim được sản xuất với sự tham gia của German Federal Filmboard (FFA) của Đức. Năm nay Sàn gỗ của Mindadze cuối cùng lại được Quỹ điện ảnh ủng hộ. Có thể sang năm bộ phim sẽ nhận được tài trợ hoàn toàn của nhà nước.

Thay lời kết

Có thể đánh giá khác nhau sự ủng hộ của nhà nước dành cho điện ảnh, nhưng hiện tại đó là cơ hội duy nhất để làm phim ở Nga. Sự đầu tư vào lĩnh vực này chưa trở nên phổ biến. Các nhà sản xuất và đạo diễn buộc phải tìm kiếm thậm chí những khoản tiền nhỏ của các nhà tài trợ hiếm hoi hay các quỹ điện ảnh ở nước ngoài.

Thiếu sự tài trợ của nhà nước quá trình sản xuất, vẫn như xưa, không thể tồn tại, hơn nữa điều này không chỉ liên quan tới những dự án ngân sách lớn mà các phim tác giả với giá thành 50—60 triệu rúp. Sự xuất hiện của các quỹ tư nhân hỗ trợ nền điện ảnh nước nhà có thể sẽ thay đổi tình hình một cách cơ bản, nhưng hiện nay, trong điều kiện cuộc khủng hoảng chưa kết thúc, rõ ràng, còn quá sớm để nói về điều đó.

	'Cạn tình': Bộ phim về sự vô cảm của xã hội Nga hiện đại
	Chuyện chưa kể về bộ phim Tsapaev
	Karen Shakhnazarov: "Thời đại của các ngôi sao đã chấm dứt"
	Elena Salovei: Tình yêu là những lần tha thứ không thể đếm xuể
	Ya Savvina - "Người đàn bà có con chó nhỏ"