Điện ảnh Hoa ngữ 2018: Vì sao doanh thu lạnh lẽo?

(TGĐA) - Tính đến thời điểm trung tuần tháng 12/2018, tổng doanh thu phòng vé của điện ảnh Hoa ngữ là 52,5 tỷ CNY, vẫn còn thiếu 7,5 tỷ để đạt mục tiêu 60 tỷ CNY, khả năng hoàn thành mục tiêu vẫn tồn tại trên mặt lý thuyết. Rốt cuộc nguyên nhân gì tạo nên thị trường điện ảnh Hoa ngữ năm 2018 lạnh lẽo như thế này?  

dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo 'Con voi chiếu đất mà ngồi': Trên đỉnh vinh quang – Vực sâu nỗi buồn…
dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo Điện ảnh Hoa ngữ & 3 phụ nữ, một truyện phim

Thiếu phim bom tấn – 2018 thật sự là năm nhỏ?

Thật ra trước thời điểm tháng 10, doanh thu phòng vé tháng 9 đã xuất hiện sự sụt giảm quy mô lớn hơn, nhưng lúc đó không dấy lên sự lo ngại của bên ngoài đối với doanh thu phòng vé cả năm. Sau khi trải qua mùa phim hè đạt doanh thu ngất ngưởng 17,4 tỷ CNY, doanh thu tháng 9 giảm xuống còn 3,06 tỷ CNY, con số này còn chưa bằng một nửa tháng 7 (6,96 tỷ CNY) hoặc tháng 8 (6,82 tỷ CNY), đứng chót doanh thu phòng vé tháng đơn cả năm. Tổng doanh thu phòng vé tháng 9/2018 là 3,06 tỷ CNY, so với tháng 9 từ năm 2015 đến 2017, con số này chỉ tốt hơn năm 2016 (2,299 tỷ CNY) khi thị trường suy thoái toàn diện.

dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo
Doanh thu phòng vé điện ảnh Hoa ngữ năm 2018 đạt 52,5 tỷ CNY, được cho là không thuận lợi

Tuy nhiên, sự sụt giảm này không được xem trọng, bởi doanh thu phòng vé tích lũy trong năm vào thời điểm ngày 4/10 vẫn nhờ vào “nền tảng thâm hậu” mùa phim hè đột phá 50 tỷ CNY, phá vỡ kỷ lục những năm trước. Vì thế một khoảng thời gian sau tháng 9, mọi người dường như vẫn duy trì cái nhìn lạc quan đối với tương lai.

Ngày 22/10, người quản lý vận hành thị trường bộ thương mại khi giới thiệu tình hình tiêu thụ của thị trường đã nhắc đến: “Ba quý đầu năm nay, doanh thu phòng vé tích lũy toàn quốc gần 49 tỷ CNY, dự tính doanh thu phòng vé cả năm sẽ lần đầu tiên đột phá 60 tỷ CNY”. Từ đây có thể thấy, đến giữa tháng 10 người trong ngành vẫn có lòng tin doanh thu phòng vé cả năm sẽ vượt qua 60 tỷ CNY.

Tháng 10 tổng cộng có 15 bộ phim mới ra rạp, nhưng hiệu quả tổng thể chỉ ở mức trung bình, doanh thu phòng vé mùa phim Quốc khánh so với cùng kỳ năm ngoái sụt giảm 29%, mức suy giảm lớn nhất trong 5 năm trở lại đây. Đặc biệt, doanh thu sau tuần từ tuần lễ vàng – 1,9 tỷ CNY rơi thẳng xuống chỉ còn 480 triệu CNY. Theo số liệu tổng kết cho thấy, tính đến ngày 10/12, tổng doanh thu tháng là 3,6 tỷ CNY, so với doanh thu năm ngoái 5,15 tỷ CNY đã giảm 1,55 tỷ CNY, tương đương 30%, doanh thu phòng vé tích lũy trong năm là 52,54 tỷ CNY.

Vậy nguyên nhân nào khiến doanh thu phòng vé 3 tháng cuối năm ảm đạm như vậy? E rằng có liên quan đến việc phim trong nước sản xuất thiếu tác phẩm bom tấn. Lấy ví dụ mùa phim Quốc khánh, những bộ phim có doanh thu phòng vé “đỉnh”: Vô song, Ảnh, Lý trà đích cô ma, Bi thương ngược dòng thành sông, Bạng tử hành động đội, A Phàm Đề: kỳ duyên lịch hiểm… nhìn vào quy mô khá hùng hậu, nhưng thật ra mức độ được truyền miệng đã không bằng trước đây.

dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo
Bộ phim Ảnh của Trương Nghệ Mưu là một điểm nhấn đáng chú ý năm 2018

Trong những phim này, bốn tên sau được Douban chấm điểm trung bình dưới 6 điểm gồm: Bạng tử hành động đội chỉ có 3.8 điểm, Lý trà đích cô ma được xem là “điểm nóng” trên bảng vàng mùa phim Quốc khánh, nhưng kết quả là “đầu voi đuôi chuột”, thị phần phim chịu ảnh hưởng của việc truyền miệng, từ hơn 35% rớt xuống chỉ còn hơn 20%. Vô songẢnh được khán giả truyền miệng rộng rãi, tuy đã che phủ sự thất bại của Lý trà đích cô ma, nhưng tổng doanh thu phòng vé cộng lại cũng chỉ có 1,72 tỷ CNY. Phải biết là vào mùa phim Quốc khánh 2017, chỉ một bộ phim Tu tu đích thiết quyền, doanh thu phòng vé đã vượt qua 2 tỷ CNY.

Xông pha đi đầu là khuynh hướng rất rõ ràng những bộ phim hoành tráng đều tập trung vào “mùa phim Tết” và “mùa phim hè”, top 10 bộ phim có doanh thu cao nhất năm nay đa số đều từ hai mùa phim này. Phim trình chiếu vào mùa phim Tết và mùa phim hè có thể đạt doanh thu phòng vé gấp nhiều lần lúc bình thường, thậm chí gấp 10 lần, do đó những bộ phim đầu tư lớn ngày càng có xu hướng lựa chọn tránh né những khoảng thời gian khác. Tuy “miếng bánh” mùa phim Tết và mùa phim hè đủ lớn, cũng luôn tăng trưởng, mùa phim Tết 7 ngày đã thu về lần lượt hơn 5,7 tỷ CNY và 13,8 tỷ CNY, nhưng số phim nhìn chằm chằm vào miếng bánh này để chia phần cũng ngày càng nhiều, điều này tạo nên tình trạng mùa ế ẩm ít được các bộ phim hoành tráng để mắt đến, dần trở thành mùa tụ tập của những bộ phim có quy mô vừa và nhỏ.

dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo
Dù có các phim có chế tác lớn như Ảnh, Vô song… nhưng doanh thu phòng vé mùa phim Quốc khánh năm nay so với cùng kỳ năm ngoái vẫn sụt giảm

Ngoài điều này ra, tác động của vé bổ sung cũng là một nguyên nhân lớn. Ngày 12/9, thông tin cơ quan chức năng có kế hoạch hủy bỏ vé bổ sung trên mạng thu hút sự chú ý của người trong ngành, sau đó các trang mạng bán vé trực tuyến taopiaopiao, maoyan… đều ngừng bán loại vé bổ sung 19,9 CNY/ vé, trở lại giá bình thường trên 30 CNY/ vé.

“Không có vé bổ sung, cảm giác mua vé xem phim không thể tùy theo ý mình nữa”. Hủy bỏ vé bổ sung làm tăng thêm tính không xác định của thị trường, cộng thêm thói quen xem phim trước mắt của khán giả cũng bắt đầu thiên về lý trí, điều này có thể dự đoán là vé giá thấp vốn đã đối mặt với sự lạnh nhạt của khán giả, nay chỉ còn vé giá cao thì sự nhiệt tình xem phim của khán giả càng bị bào mòn đi nhiều.

Đương nhiên, loại nhiệt tình xem phim này không ảnh hưởng gì đến phim chiếu Tết và phim chiếu hè, không có gì phải nghi ngờ bị đả kích lớn nhất là những bộ phim quy mô vừa và nhỏ được ra mắt vào mùa thấp điểm, đây sẽ là “kẻ thất bại” nặng nhất dưới sự kiểm soát của chính sách.

Mục tiêu khó hoàn thành?

Đa số người trong ngành cho rằng, nửa cuối năm nay, thị trường điện ảnh tiến vào giai đoạn khó khăn nhất thời, mà suy cho cùng, là do chất lượng phim không như mong đợi. Trên thực tế, khi doanh thu phòng vé hạ nhiệt sau mùa phim Quốc khánh, giám đốc một rạp chiếu phim đã nói thẳng với giới truyền thông: “Thị trường Trung Quốc không thể đo lường được, mấu chốt là không có phim hay”.

dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo
Truy tìm quái yêu, Tây du ký Nữ Nhi quốc, Thám tử phố Hoa… là những bộ phim chiếu tết ăn khách

Trong ngành cũng có ý kiến cho rằng, trong nửa cuối năm nay, tình trạng chuyển nhóm, rã nhóm xuất hiện thường xuyên. Một mặt, phản ánh thái độ của nhà sản xuất và nhà phát hành ngày càng thận trọng, mặt khác, xét thấy không có tác phẩm mới nối tiếp, dẫn đến lịch chiếu phim ở rạp thường xuyên sửa đổi. Doanh thu phòng vé những bộ phim bom tấn nước ngoài chiếu ở Trung Quốc tuy cũng sụt giảm, nhưng xét về tổng thể thành tích vẫn ổn định nếu không có sự cống hiến của hơn 60 bộ phim xếp hàng chờ ra rạp và chia thị phần, đừng nói hơn 60 tỷ CNY, e rằng muốn đạt thành tích bằng năm ngoái cũng khó.

Tất nhiên, chúng ta cũng phải suy nghĩ lại, có phải nhất định phải đạt đến con số 60 tỷ CNY mới có thể chứng minh thị trường điện ảnh Trung Quốc năm 2018 là thành công? Nếu chỉ có 59 tỷ, 58 tỷ, 57 tỷ, vậy thì có phải nói doanh thu phòng vé Trung Quốc năm nay hoàn toàn thất bại?

Đáp án đương nhiên là không phải, con số chỉ là một chỉ tiêu, điện ảnh không phải tồn tại vì chỉ tiêu, cho dù không đạt được 60 tỷ CNY, thị trường Trung Quốc năm 2018 đã xuất hiện nhiều biến đổi mang tính kết cấu và thay đổi về nội dung sản xuất.

dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo
Tôi không phải là thần dược được xem là bộ phim ăn khách nhất trong năm 2018 với tổng doanh thu phòng vé 3,1 tỷ CNY

Có người quy vấn đề là do doanh thu phòng vé năm 2018 không thuận lợi, sau mùa phim chiếu hè, thị trường điện ảnh dần suy giảm. Theo tài liệu công bố cho thấy, mùa phim tết Trung Thu năm nay tổng cộng có 17 bộ phim ra rạp, nhưng trong thời gian 3 ngày tổng doanh thu phòng vé thu được là 528 triệu CNY. Đầu tháng 10, mùa phim Quốc khánh tổng cộng có 15 bộ phim mới được trình chiếu, nhưng hiệu quả tổng thể chỉ ở mức trung bình, doanh thu phòng vé so với cùng kỳ năm ngoái sụt giảm 29%, là mùa phim Quốc khánh có mức suy giảm lớn nhất trong 5 năm qua.

dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo Bá vương biệt cơ, Tâm trạng khi yêu... lọt vào top 100 bộ phim không nói tiếng Anh hay nhất
dien anh hoa ngu 2018 vi sao doanh thu lanh leo Điện ảnh Hoa ngữ & 3 phụ nữ, một truyện phim

Trịnh Nghi