Bollywood: Bí mật của những điệu nhảy

(TGĐA) - Người Ấn Độ cho rằng, một bộ phim Bollywood không có cảnh nhảy múa sẽ như cà ri mà không có ớt - nhạt nhẽo và không hấp dẫn. Sự thành công của một bộ phim Bollywood thường chỉ phụ thuộc vào nhạc và các cảnh nhảy múa trong đó. Do đó, các nhà làm phim thường dành một khoảng thời gian đáng kể cùng với công sức và tiền bạc để thực hiện những cảnh nhảy múa.

Hội nhập nhưng không hòa tan

Vào thời kỳ đầu, vũ đạo trong phim Bollywood chủ yếu chịu ảnh hưởng của phong cách múa truyền thống Ấn Độ. Vào cuối thập niên 1950, các điệu nhảy theo nhóm bắt đầu phát triển trong các bộ phim Bollywood. Sau đó, đến thời đại của phim màu, tuy xuất hiện các vũ công, diễn viên tuyệt vời như Geetanjali, Sandhya, Helen và Mahipal nhưng các động tác nhảy múa vẫn theo phong cách cổ điển. Phim Bollywood bắt đầu thay đổi trong những năm 1970. Phong cách múa Cabaret đã trở thành xu hướng chủ đạo và được thực hiện trong nhiều bộ phim. Sau này, Cabaret đã được thay thế bằng Disco, vốn được coi là một hiện tượng trên toàn thế giới vào thời điểm đó.

Bt_k_cu_chuyn_bi_cnh_no_cng_c_bin_tu_bng_nhng_iu_nhy

Bất kỳ câu chuyện bối cảnh nào cũng được biến tấu bằng những điệu nhảy

Sau khi thử nghiệm với cổ điển, bán cổ điển, dân gian, Cabaret và Disco, Bollywood phát triển phong cách nhảy múa tự do, dựa vào sự sáng tạo của chính các vũ công… Bắt đầu từ những năm 1980, cùng với sự ra đời của MTV, phim Bollywood đã chịu ảnh hưởng lớn bởi các điệu nhảy phương Tây hoặc kết hợp các yếu tố phương Tây. Jazz, ballet, thậm chí hip-hop đã trở nên phổ biến. Hiện nay, âm nhạc và vũ điệu trong các phim chủ yếu dựa trên phong cách Hip-Hop cũng như các biến thể khác của điệu nhảy Hip-Hop. Trong thế giới muôn màu của vũ điệu, các động tác cử chỉ tay chiếm một ưu thế riêng không chỉ trong các điệu múa Hindu truyền thống mà còn rất phổ biến trong các phim Ấn Độ. Nó tạo nên một hương vị đặc biệt của phim Ấn Độ cho dù hiện nay, nhiều phim Bollywood đang được làm theo cách phương Tây. Nhiều động tác vũ đạo của người nữ tập trung vào hông và thân, trong khi những nam giới thường nhảy đơn.

Nhng_cnh_nhy_ma_l_iu_khng_th_thiu_trong_phim_Bollywood_2

Những cảnh nhảy múa là điều không thể thiếu trong phim Bollywood

Điểm chung là cả hai giới đều sử dụng bàn tay của họ trong điệu hastas truyền thống hoặc tạo các cử chỉ tay. Có hai loại cử chỉ tay: một tay (hastas asamayukta) và hai tay (hastas samyuta), được đặt tên và mô tả ý nghĩa theo những bài thơ tiếng Phạn cổ điển. Mỗi hasta có một ý nghĩa và việc sử dụng chúng trong vũ đạo nhằm kể một câu chuyện hoặc tạo nên một cuộc đối thoại giữa các vũ công. Với 23 cử chỉ tay đôi và 32 cử chỉ tay đơn, các biên đạo múa đã có một vốn từ vựng vô cùng phong phú để tạo nên những vũ điệu vô cùng ấn tượng trong các bộ phim. Ví dụ, trong bộ phim Kabhi Kushi Kabhie Gham (Sometimes Happiness, Sometimes Sadness) có cảnh một vũ công tên là Daijaan múa điệu tạo sóng tay trên đầu của cô dâu. Sau đó, cô chuyển thành nắm đấm và áp đốt ngón tay mình vào một bên đầu... Bản dịch của hành động này là: “cô dâu thật xinh đẹp, đám cưới của cô thật tuyệt vời, điều đó khiến các linh hồn quỷ dữ ghen tị và Daijaan đã đuổi được chúng đi…”.

Cnh_trong_phim_Sometimes_Happiness_Sometimes_Sadness

Cảnh trong phim Sometimes Happiness, Sometimes Sadness

Theo Longinus Fernandes, một biên đạo múa Bollywood, từng tham gia dự án Slumdog Millionaire (2009) và giành được giải Biên đạo múa xuất sắc nhất Filmfare 2009, cho biết, đặc điểm nổi bật của các phim Bollywood và tác phẩm của ông là: "phong cách, uyển chuyển và sang trọng". Ngoài ra "bất cứ điều gì cũng có thể được, miễn là phù hợp với câu chuyện phim", tất nhiên, cảnh khoả thân vẫn bị cấm. Đó chính là lý do khiêu vũ là một môn bắt buộc và quan trọng của chương trình học diễn xuất tại Ấn Độ. Ngày nay các màn nhảy múa trong phim Bollywood không còn là các động tác phức tạp nhất của khiêu vũ. Nó có thể thay đổi tùy thuộc vào diễn viên hoặc khả năng của vũ công và phong cách của biên đạo múa, nhưng chủ yếu là nó phụ thuộc vào thể loại của bộ phim và nội dung câu chuyện. Các yếu tố tự sự là nội dung chính của phim Bollywood. Hình ảnh và câu chuyện được gắn kết với nhau và một cảnh khiêu vũ thường mở ra một tình tiết mới của câu chuyện phim. Ấn Độ có truyền thống nhảy múa lâu đời, trong đó câu chuyện đã và vẫn đóng vai trò rất quan trọng. Kathak là một trong những điệu múa truyền thống lâu đời nhất đến từ miền bắc Ấn Độ. Nó xuất phát từ tiếng Hin-di có nghĩa là "kể chuyện". Và vũ công Kathak thường chỉ biểu diễn một mình với các động tác cởi mở, ngẫu hứng biến tấu dựa theo phản ứng của khán giả và các nhạc công trong khi các động tác vũ đạo trong phim Bollywood được dàn dựng trước khi các cảnh quay bắt đầu, khán giả thường thấy mọi người nhảy múa trong một đám đông và không có sự ứng biến như trong múa truyền thống. Điều này cũng dễ hiểu, bởi bối cảnh, lịch trình thời gian và sự cần thiết phải phối hợp giữa các bộ phận nên buộc các nhà làm phim phải có một sự chuẩn bị trước. Dù thế nào thì phim Bollywood vẫn phải đáp ứng nhu cầu thị trường riêng của mình nên nó mang yếu tố giải trí, thương mại, dễ hiểu cho tất cả mọi người và là sự pha trộn của nhiều yếu tố. Một lý do nữa là, các phim Bollywood nhắm đến khán giả trên toàn thế giới nên nó sẽ phải biến tấu cho hợp với “gu” của người xem. Ví dụ, các vũ công múa điệu truyền thống Ấn Độ không có động tác lắc hông nhưng trong bộ phim Devdas, người xem sẽ thấy có điệu múa truyền thống Kathak nhưng được diễn viên bổ sung động tác lắc hông của phương Tây.

Phim_When_We_met_1

Phim When We met

Tình yêu, giấc mơ, tình bạn và tiệc tùng

Điệu múa Murja truyền thống là một trong số các động tác của Kathak và thực hiện bởi một người phụ nữ, thường là một người tình hoặc kỹ nữ, nhảy múa cho người yêu của mình, một ông chủ, xem. Ngày nay Murja thường được sử dụng ở các phim Bollywood như một yếu tố quan trọng trong những cảnh lãng mạn để thể hiện tình yêu giữa một người đàn ông và một người phụ nữ. Ngoài tình yêu, có những động tác múa thể hiện quá trình nhân vật “rơi” vào tình yêu, tìm hiểu nhau hay những điệu múa thể hiện giấc mơ, tình bạn và nhảy múa ăn mừng. Khiêu vũ tiệc tùng thường được sử dụng như một cách “chào hàng", và là một cảnh không nhất thiết phải kết nối với các tình tiết trong câu chuyện, chủ yếu mang tính giải trí. Như một lẽ tất nhiên, những người đàn ông sẽ ít xuất hiện trong các cảnh múa, nhất là với điệu múa Murja. Tuy vậy, ngày nay trong các bộ phim Bollywood, yếu tố phương Tây đã xuất hiện có nghĩa là cấu trúc truyền thống bị phá vỡ. Khán giả có thể xem nam giới nhảy múa và người phụ nữ có thể trút bỏ quần áo của họ thường xuyên hơn. Vũ công da trắng và những diễn viên quần chúng trong các màn trình diễn cũng xuất hiện nhiều trong phim. Nhân vật nam chính là người hùng hay nhân vật nữ chính sẽ biểu diễn với một đoàn vũ công hỗ trợ, thường là cùng giới. Nếu cả hai cùng biểu diễn trong một pas-de-deux (vũ điệu đôi lứa), thì sẽ diễn ra trong khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp hoặc không gian lớn với kiến trúc đẹp.

Nhng_cnh_nhy_ma_l_iu_khng_th_thiu_trong_phim_Bollywood

Những cảnh nhảy múa là điều không thể thiếu trong phim Bollywood

Theo tiết lộ từ phía các nhà làm phim, một cảnh nhảy dài 6 phút có thể được chuẩn bị và quay trong vòng 1 tuần lễ. Ví dụ trong bộ phim Jab We Met (When we met), một lâu đài cổ gần Manali miền bắc Ấn Độ đã được chuyển thành một cảnh lễ hội hoành tráng với ca khúc chính Yeh Ishq Hai (This is love). Các nhóm phụ trợ đã làm việc suốt ngày đêm để tạo ra các sản phẩm thủ công, vẽ tác phẩm điêu khắc lớn và chuẩn bị đạo cụ. Người dân từ các làng xung quanh được huy động làm diễn viên quần chúng, người bán hàng địa phương và khối lượng lớn bóng bay đã được thuê để để mang đến một đại cảnh lễ hội tưng bừng nhất trong lịch sử làm phim ở Bollywood.

Anh Đào