15:02 | 26/08/2016
(TGĐA) - 6 tập phim đầy ắp những câu chuyện thú vị về những người trực tiếp tham gia cuộc cách mạng lịch sử, Những người làm Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội khiến cho người xem, đặc biệt là khán giả trẻ hiểu thêm và hiểu sâu hơn về sự kiện trọng đại của dân tộc Việt Nam.
Các cụ kể chuyện cướp kho thóc
Câu chuyện của nhà làm phim thích tìm cái mới
Có thể nói, sự kiện cách mạng tháng 8 năm 1945 với đa số người dân Việt Nam hiện nay chỉ là những điều được viết trên sách báo. Bản thân đạo diễn bộ phim, Trần Tuấn Hiệp, cũng nhận thấy hiểu biết của anh vẫn khá mơ hồ, rằng đó là “cuộc cách mạng thần thánh",”thay đổi đất nước mình từ chế độ nô lệ, trở thành một đất nước có chính quyền và người khởi xướng làm nên cuộc cách mạng tháng 8 là Đảng, Bác". May mắn, nhân kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng 8, đạo diễn Trần Tuấn Hiệp được mời thực hiện bộ phim Những người làm Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội nên anh đã có dịp tìm hiểu kỹ càng và biết được những người trực tiếp tham gia cuộc khởi nghĩa chính là những thanh niên, trí thức của Hà Nội. Ngược dòng lịch sử, các nhà làm phim cũng được biết thời điểm diễn ra cách mạng tháng 8 là từ ngày 14 đến 19 tháng Tám và vào đúng thời điểm đó, tất cả các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của xứ ủy Bắc Kỳ, của Hà Nội đều đang tập trung hết ở Tân Trào để họp. Vậy là những người trẻ là những Đảng viên Đảng cộng sản ở Hà Nội đã nắm bắt được thời cơ, tiến hành cách mạng.
Gặp lại những thanh niên cứu quốc Hoàng Diệu năm xưa
Xuyên suốt bộ phim, có thể thấy rõ một điều, những Đảng viên, trí thức Hà Nội đã nắm bắt thời cơ tuyệt vời để giành lấy chính quyền ở Hà Nội. Đoàn làm phim đã gặp được những nhân chứng còn sống đến ngày hôm nay, như cụ Nguyễn Văn Trân, Bí thư xứ ủy Bắc Kỳ, để có những chứng thực cụ thể. Theo lời kể của cụ Nguyễn Văn Trân, lúc đó cụ lên Tân Trào họp, giao lại tất cả cho ông Trần Tử Bình - thường trực thường vụ xứ ủy Bắc Kỳ cùng với ông Nguyễn Khang – thường vụ xứ ủy Bắc Kỳ là những thủ lĩnh trong cuộc cách mạng đó. Họ chính là những người tổ chức cuộc cách mạng tháng Tám. Cụ Nguyễn Văn Trân còn cho biết năm đó Hà Nội lụt lội, khi các cụ họp xong ở Tân Trào quay về đến phà Chèm thì thấy Hà Nội rực cờ đỏ, mới biết Thủ đô đã giành được độc lập. Để minh họa thêm cho điều này, đoàn phim tới gặpcụ Vũ Oanh – nguyên Trưởng ban tổ chức trung ương, ủy viên Bộ chính trị, phụ trách Việt Minh Hoàng Diệu - lực lượng nòng cốt của thanh niên quần chúng lúc bấy giờ. Cụ Vũ Oanh cũng nói lúc khởi nghĩa, cụ đi họp vắng, giao lại công việc cho những người ở nhà. Từ những câu chuyện mà nhân vật được phỏng vấn kể lại, người xem có thể hình dung ra bối cảnh của cuộc cách mạng: Lúc nhận chỉ thị lên Tân Trào họp, mọi người cũng biết là thời cơ đến nhưng ai nấy đều nghĩ họp xong quay về mới làm cách mạng. Thực tế quay về thì ở Hà Nội, thanh niên trí thức đã làm xong rồi. Đi theo chi tiết này, bộ phim muốn nhấn mạnh tới việc những người làm cách mạng đã nắm bắt đúng thời cơ, chọn 19/8 là ngày quyết định khởi nghĩa đồng thời khẳng định tài trí của thanh niên trí thức Hà Nội thời đó. Họ đều là những trí thức có nhiệt huyết, có tình yêu với đất nước và có điều kiện để quyên góp tiền tổ chức các cuộc họp hành, in báo chí, truyền đơn, may cờ… Đó là điểm khác biệt ở Những người làm Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội so với những gì đa số mọi người đã biết khi nhắc về sự kiện ngày 19/8/1945.
Gặp gỡ và trò chuyện với cụ Lê Trọng Nghĩa
Tuy nhiên, chính sự khác biệt đặc biệt đó đã khiến bộ phim gây sốc cho một số người dẫn tới nhận định sai về dụng ý của đạo diễn Trần Tuấn Hiệp, cho rằng anh là nhà làm phim “không hiểu biết về Cách mạng tháng Tám”. Hẳn nhiên, đạo diễn phim tài liệu kỳ cựu không bận tâm. Anh luôn tâm niệm rằng, “chấp nhận cách nhìn mới, làm mới lịch sử là điều cần thiết đối với những người làm phim tài liệu còn cứ làm đi làm lại mãi những chuyện mà ai cũng biết rồi thì làm để làm gì". Đạo diễn Trần Tuấn Hiệp cũng cho biết: “Trên thực tế,mỗi khi nhắc đến sự kiện Cách mạng tháng Tám thường chỉ nói chung chung, bởi dữ liệu về Cách mạng tháng Tám ở nước ta hiện khá mỏng. Lịch sử nói kỹ hơn về giai đoạn từ 2/9/1945 đến mùa đông 1946, từ lúc Bác Hồ về Thủ đô đọc tuyên ngôn độc lập sau đó nhà nước non trẻ vừa ra đời đã phải đối phó với thù trong giặc ngoài như thế nào. Hình ảnh về ngày 19/8/1945 cũng tương đối ít, chủ yếu là mấy bức ảnh của nhà nhiếp ảnh Vũ Năng An hồi đó làm hiệu ảnh tư và ông đã chụp buổi mít tinh ở quảng trường Nhà hát lớn… Trong điện ảnh, tất cả tư liệu về Cách mạng tháng Tám đều phải lấy từ chính bộ phim Sao tháng 8 của đạo diễn Trần Đắc. Bộ phim của tôi nói kỹ về giai đoạn từ ngày 14 cho tới ngày 19 và 20/8. Ngày 19 cướp chính quyền xong, ngày 20 các cụ lập chính phủ lâm thời ở Vườn hoa con cóc, đối diện Bắc Bộ phủ”.
Tất cả các thông tin này đều được chứng thực từ nhân chứng lịch sử thông qua những cuộc trò chuyện thú vị mà đoàn làm phim ghi lại. Còn người xem như thấy được tinh thần hào sảng đầy nhiệt huyết của thế hệ cha ông.
Hành trình đi tìm cảm xúc
Gặp gỡ thiếu tướng Nguyễn Đồng Thoại
Trong vai trò lớp hậu sinh ngược dòng lịch sử, những người làm phim, đa số là những người trẻ tuổi, đã thực sự hào hứng và say mê khi họ phát hiện ra sự kiện Cách mạng tháng Tám “hóa ra còn nhiều điều mà mình cũng như nhiều người chưa biết.” Nhân vật dẫn chuyện là MC Mỹ Vân và Trần Kiến Quốc – nguyên giảng viên Học Viện Kỹ thuật Quân sự. Bình thường, Mỹ Vân chỉ dẫn về ca nhạc và cô cũng thú nhận là hiểu về cách mạng tháng Tám rất… lơ mơ. Nhưng sau khi làm phim xong, Mỹ Vân tự tinkhẳng định bây giờ có thể giảng cho mọi người hiểu cuộc cách mạng tháng Tám diễn ra như thế nào và thành công ra sao? Có thể nói, những người trong cuộc hành trình làm nên Những người làm Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội đã tìm ra những khoảnh khắc cảm xúc tươi mới cho riêng mình và muốn người xem cũng hiểu được điều đó, đặc biệt là thế hệ trẻ. Như thế, họ sẽ có cơ hội biết thêm một bài học lịch sử, một cách kỹ hơn và sâu sắc hơn. “Tôi có suy nghĩ rằng những chuyện như thế này cần phải được phim ảnh lưu lại, vì dần dần các nhân chứng mà chúng tôi đã gặp hôm nay sẽ không còn nữa", đạo diễn Trần Tuấn Hiệp nói. Cũng theo anh tiết lộ, Ủy ban khởi nghĩa có 4 người thì lúc anh làm phim có 2 người còn sống là cụ Lê Trọng Nghĩa và cụ Nguyễn Quyết – nguyên đại tướng. Cụ Nguyễn Quyết già yếu không nói được, còn cụ Lê Trọng Nghĩa may mắn vẫn nhớ được ít nhiều, nhưng sau đó một tháng thì cụ ra đi.
70 năm đã qua, những nhân chứng cuối cùng của một thế hệ người Hà Nội hào hùng, yêu nước và đầy nhiệt huyết đã xuất hiện trong phim Những người làm Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội và kể lại những hồi ức của mình trước ống kính máy quay nhờ sự kết nối của một người là con cụ Trần Tử Bình. Bên cạnh đó, các nhà làm phim cũng gặp được các nhân chứng ngày ấy ở trong một tổ chức gọi là Việt Minh Hoàng Diệu. Đó là những thanh niên trí thức học trường Bưởi và các trường danh giá khác của Hà Nội lúc bấy giờ – những người làm công tác kêu gọi phong trào,rảitruyền đơn, phát động quần chúng đứng lên làm Cách mạng.Những câu chuyện riêng của từng gia đình với lòng tự hào của lớp con cháu dành cho cha ông họ nay lần lượt được xâu chuỗi lại đã giúp cho bộ phim có sức thuyết phục lớn. Đạo diễn Trần Tuấn Hiệp chia sẻ: “Có lẽ, thanh niên bây giờ không có được sự nhiệt huyết như họ. Bởi các cụ khi đó mới chỉ 19 đôi mươi mà đã là thủ lĩnh cách mạng và có những người làm bí thư thành ủy, như ông Nguyễn Quyết. Họ còn rất trẻ mà đã đứng lên làm khởi nghĩa với tinh thần yêu nước nồng nàn và đã có đủ độ chín để đứng lên làm việc lớn như thế. Tôi cho rằng, đấy chính là lý do chúng ta có cuộc cánh mạng thành công".
Cụ Nguyễn Văn Trân và cháu gái
Trở lại với câu chuyện Những người làm Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội chưa được đánh giá và nhìn nhận đúng, đạo diễn Trần Tuấn Hiệp cho biết, “Tôi quan niệm, nếu làm phim lịch sử để giống với các bộ phim khác thì sẽ không làm. Một lần nữa tôi khẳng định phim không phủ nhận vai trò của một ai cả.Trong cuộc cách mạng năm xưa, Đảng và Bác đóng vai trò tối cao nhưng phim của tôi nói về những người trực tiếp làm Cách mạng nên mới đặt tên phim là Những người làm Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội để nhấn mạnh bộ phim nói về những người làm cụ thể chứ không nói chung chung". Chính nguyên Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Lê Khả Phiêu khi nói về sự kiện Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội cũng khẳng định: "Cần có những bộ phim như thế này để con cháu mai sau biết rõ về sự tài trí của ông cha trong những thời điểm cực kỳ phức tạp và ngặt nghèo của Tổ quốc".
Vân Thảo
Đường dẫn: https://thegioidienanh.vn/ve-bo-phim-nhung-nguoi-lam-cach-mang-thang-tam-o-ha-noi-2515.html
© Copyright 2022 Hội điện ảnh Việt Nam